آرتروسکوپی شانه؛ جراحی شانه به‌روش بسته

آرتروسکوپی شانه یا جراحی بسته شانه یک روش متداول برای درمان شانه است. زمانی که نام عمل جراحی آورده می‌شود، همه به یاد جراحی باز و عارضه‌های پس از آن می‌افتند. در گذشته بسیاری از بیماران که باید برای درمان خود، عمل جراحی را انجام می‌دادند از انجام جراحی باز صرف نظر می‌کردند. برخی از افراد از جراحی به‌صورت باز هراس داشتند و برخی دیگر به‌دلیل عارضه‌های احتمالی پس از جراحی باز، عمل جراحی شانه را انجام نمی‌دادند. امروزه پزشکان متخصص ارتوپد سعی بر آن دارند که با استفاده از روش‌های غیر تهاجمی و نیمه تهاجمی، مشکل بیماران خود را برطرف کنند. آرتروسکوپی شانه، یکی از بهترین روش‌های درمانی و تشخیصی است که امروزه بهترین متخصص ارتوپدی در کرج و پزشکان برای بیماران به کار می‌گیرند تا متحمل عارضه‌های سنگین پس از جراحی نشوند و شاهد روند بهبودی خود باشند. در ادامه در خصوص این تکنیک نوین بیشتر برای شما توضیح خواهیم داد.

آشنایی با عمل بسته با استفاده از آرتروسکوپ​

در آرتروسکوپی شانه از وسیله‌ای به نام آرتروسکوپ استفاده می‌شود که همراه با دوربین کوچک است. پزشک با وجود این که عمل جراحی را به‌صورت بسته برای بیمار انجام می‌دهد، دید کاملی به قسمت داخلی شانه با مشاهده تصاویر بر مانیتور خواهد داشت. از آنجایی که این عمل به‌صورت بسته برای بیمار انجام می‌گیرد، پزشک تنها چند برش بسیار کوچک در شانه بیمار ایجاد می‌کند. عضلات گرداننده شانه شامل گروهی از عضلات و تاندون‌هاست. عضلات و تاندون‌ها، بازو را در مفصل شانه نگه می‌دارد. به‌طور کلی اگر هر یک از قسمت‌های این ناحیه دچار آسیب شده باشد، ممکن است جراحی شانه به‌صورت بسته درمان شود. در این خصوص پزشک با معاینات فیزیکی که انجام می‌دهد، تشخیص خواهد داد که چه نوعی درمانی برای شما مناسب است.

آمادگی بیماران قبل از انجام آرتروسکوپی شانه

قبل از انجام این درمان پزشک توصیه‌هایی را برای شما خواهد داشت تا حین عمل و پس از انجام جراحی بسته شانه با مشکلی مواجه نشوید. به‌عنوان مثال اگر بیماری سیگاری باشد، از او خواسته می‌شود مدتی قبل از عمل سیگار نکشد. سیگار کشیدن خطر عفونت قفسه سینه و زخم را افزایش می‌دهد و در روند بهبودی بیمار تاثیرگذار خواهد بود. علاوه بر این موارد سیگار کشیدن منجر به عارضه‌هایی پس از عمل می‌شود و در نهایت آن طور که انتظار می‌رود، انجام جراحی شانه تاثیرگذار نخواهد بود. معمولا بیمارانی که عمل آرتروسکوپی شانه را انجام می‌دهند، نیاز به بستری شدن در بیمارستان ندارند و همان روز ترخیص خواهند شد. قبل از انجام هرگونه اقدامی توسط پزشک، متخصص بیهوشی در اتاق جراحی باید داروی بیهوشی را برای بیمار تزریق کند، این دارو می‌تواند یک بی‌حسی موضعی یا یک بیهوشی عمومی باشد. انتخاب هر یک از این موارد بستگی به شرایط بیمار خواهد داشت. اگر بی‌حسی موضعی انجام شود، بیمار در طول عمل آرتروسکوپی شانه کاملا هوشیار خواهد بود و تنها در ناحیه شانه بی‌حس می‌شود. گاهی ممکن است داروی بیهوشی برای گروهی از بیماران خطرناک باشد، در این مواقع پزشک متخصص بیهوشی از راهکار دیگری، مانند تزریق بلوک عصبی برای بیمار استفاده می‌کند. در واقع در این روش، بی‌حسی موضعی در اطراف اعصاب شانه انجام می‌شود. این تزریق منجر به بی‌حسی شانه خواهد شد و دیگر قادر به حرکت دادن دادن آن نخواهید بود. اگر بیهوشی عمومی برای شما انجام گیرد، نباید تا ۶ ساعت قبل از عمل آب بنوشید یا غذا بخورید. ممکن است جهت جلوگیری از لخته شدن خون «هپارین» تزریق شود. اگر در خصوص عمل سوالی دارید، حتما از پزشک خود سوال کنید تا هیچ ابهامی قبل از عمل برای شما وجود نداشته باشد و با آگاهی کامل درمان خود را آغاز کنید.

آیا روش جایگزینی برای آرتروسکوپی شانه وجود دارد؟

اگر فردی از ناحیه شانه دچار درد یا مشکل شود، به این معنی نیست که حتما نیاز به آرتروسکوپی شانه دارد. همانطور که گفته شد این روش علاوه بر این که برای درمان بیماران به کار برده می‌شود، گاهی برای تشخیص علت دارد و مشکل در شانه نیز کاربرد دارد. در خصوص تشخیص درمان نیز باید بگوییم که گاهی بیماران با انجام آزمایش‌های ساده‌ای مانند سونوگرافی، سی تی اسکن یا عکس‌برداری با اشعه ایکس، مشکلشان تشخیص داده خواهد شد. در واقع بر اساس شرایط بیمار تصمیم گرفته می‌شود که چه درمانی انجام گیرد:

• میزان آسیبی که به شانه وارد شده است.
• مدت‌زمانی که بیمار احساس درد دارد.
• درد و مشکلات ایجاد شده چقدر بر زندگی روزمره شما تاثیرگذار بوده است.

گاهی اوقات علائم بیماران خود‌به‌خود بهبود می‌یابد و نیازی به درمان خاصی نیست. گاهی پزشک ممکن است بسته‌های یخ، داروهای ضدالتهابی و انجام ورزشی‌های کششی را به شما پیشنهاد دهد. علاوه بر این موارد مراجعه به فیزیوتراپیست به روند درمان بیمار بسیار کمک می‌کند. تزریق داروهای استروئیدی از دیگر درمان‌های رایجی است که پزشکان برای درمان مشکلات ایجاد شده در شانه در نظر می‌گیرند. به‌طور کلی نمی‎توان درمان خاصی را بدون معاینه برای بیماران در نظر گرفت، ابتدا باید معاینات فیزیکی توسط متخصص ارتوپد انجام گیرد و متناسب با شرایط، تاثیرگذارترین درمان در نظر گرفته شود.

پروسه درمان آرتروسکوپی شانه چگونه است؟

این عمل شانه، تنها کمتر از یک ساعت طول می‌کشد. زمان دقیق آن بسته به مشکل ایجاد شده خواهد داشت، هرچه آسیب‌دیدگی بیشتر باشد، جراح به زمان زیادی نیاز خواهد داشت. بیمار ممکن است در اتاق عمل به دو حالت قرار گیرد، گاهی عمل جراحی را به‌صورت نشسته یا به‌حالت دراز کشیده برای بیمار انجام می‌دهند. پس از آنکه بیهوشی یا بی‌حسی را برای بیمار انجام دهند، جراحی بسته شانه را آغاز می‌کنند. از آنجایی که عمل جراحی به‌صورت بسته برای بیمار انجام می‌گیرد، چند برش بسیار کوچک بر پوست شانه زده می‌شود، سپس عمل جراحی را با استفاده از آرتروسکوپ و دوربین کوچکی که همراه با این ابزار است، آغاز می‌کنند. جراح، تصویر مفصل شانه را روی مانیتور به‌راحتی مشاهده می‌کند و بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد. در صورتی که هرگونه آسیب یا مشکلی در شانه وجود داشته باشد، از ابزار جراحی جهت ترمیم استفاده می‌شود. پس از اتمام ترمیم، ابزار از قسمتی که برش خورده شده، خارج می‌شود و برش‌ها بخیه زده می‌شوند در نهایت شانه پانسمان خواهد شد.

پس از اتمام آرتروسکوپی شانه

تا زمانی که اثرات بیهوشی در شما وجود دارد، باید کاملا استراحت کنید. اگر بی‌حسی موضعی برای شما انجام شده باشد، ساعت‌ها طول خواهد کشید تا حس در شانه شما بازگردد. حتما به یاد داشته باشید که نباید از دست خود کار بکشید یا وسیله‌ای سنگین را بلند کنید. با از بین رفتن اثر بیهوشی یا بی‌حسی، ممکن است کمی احساس درد داشته باشید، در این مواقع پزشک داروهایی جهت تسکین درد برای شما تجویز خواهد کرد. به‌دلیل داروی بیهوشی و بی‌حسی که برای شما تزریق شده است، کنترل کامل و هوشیاری لازم را تا ساعت‌های اولیه پس از عمل ندارید.

• به همین جهت نباید در این مدت رانندگی کنید یا دیگر کارهای مهم را که نیاز به هوشیاری دارند، انجام دهید. اگر نیاز به کشیدن بخیه داشته باشید، پزشک زمان مشخصی را برای ویزیت بعدی برای شما مشخص خواهد کرد. در صورتی که بخیه جذبی باشد نیازی به مراجعه پزشک نخواهد بود.پس از آرتروسکوپی شانه ممکن است احساس سفتی و درد داشته باشید. استفاده از کمپرس آب سرد در کاهش تورم و کبودی شانه بسیار تاثیرگذار است، اما این نکته را به یاد داشته باشید که نباید یخ را مستقیما روی شانه خود قرار دهید؛ چرا که ممکن است به پوست شما آسیب وارد شود.

روند بهبودی پس از آرتروسکوپی شانه

گاهی اوقات لازم است پس از جراحی بسته شانه دست خود را در آویز دست قرار دهید با این کار شانه شما در موقعیت درستی قرار می‌گیرد و درد و تورم بسیار کاهش می‌یابد. در واقع وجود آویز دست شما از هرگونه آسیب و ضربه احتمالی محافظت می‌کند. تا چند روز اول از خانواده خود بخواهید هنگام لباس پوشیدن یا حمام رفتن به شما کمک کنند. هفته اول پس از عمل آرتروسکوپی شانه شاید برای شما اذیت کننده باشد، پس از هفته اول عملکرد راحت‌تری خواهید داشت. اگر احساس درد دارید، می‌توانید داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن و پاراستامول مصرف کنید. بهترین متخصص ارتوپدی در کرج انجام فیزیوتراپی را به شما توصیه می‌کنند، انجام فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند تا شانه شما سریع‌تر بهبود یابد. بهبودی کامل پس از آرتروسکوپی شانه ممکن است چند هفته طول بکشد. پس از آن می‌توانید شانه خود را همانند گذشته تکان دهید. اگر به توصیه‌های پزشک در خصوص مراقبت‌های پس از درمان توجه داشته باشید، قطعا دوره نقاهت بدون مشکلی را پشت سر خواهید گذاشت

آرتروسکوپی شانه چه عارضه‌هایی را برای بیماران به‌همراه دارد؟

این روش درمانی از آنجایی که به‌صورت بسته برای بیماران انجام می‌گیرد، نسبت به روش‌های درمانی باز از حداقل‌ترین عارضه برای بیمار برخوردار است. همچنین روند بهبودی در این نوع جراحی بسیار سریع و اثربخش‌تر است. اما با این وجود ممکن است، همانند سایر روش‌های درمانی، عارضه‌های احتمالی را به‌همراه داشته باشد که در ادامه برای شما ذکر خواهیم کرد:

• عفونت
• خونریزی در مفصل
• آسیب به رگ‌های خونی یا عصب
• جای زخم و برش روی پوست شانه باقی می‌ماند.
• کمی درد و احساس سفتی در شانه پس از جراحی

شاید برای برخی از افراد سوالی ایجاد شود که احساس درد و سفتی تا چه زمانی باقی می‌ماند؟ این گونه عارضه و مشکلات موقتی هستند، اما اینکه دقیقا بگوییم چه زمانی بهبود خواهید یافت، بسته به شرایط هر فرد متفاوت خواهد بود. با انجام تمرینات مخصوص می‌توانید درد و سفتی شانه را درمان کنید تا حرکات شانه شما همانند گذشته شود.

آیا جراحی بسته بهتر از عمل جراحی باز است؟

آرتروسکوپی شانه قطعا بهتر است از جراحی باز است. در جراحی بسته شانه، درد کمتری وجود دارد و به زمان کمتری برای بهبودی نیاز خواهد بود. ابزاری که در آن به کار گرفته می‎شود، کوچک است، به همین جهت جراح برش‌های بسیار کوچکی بر شانه بیماران می‌زند. زخم به وجود آمده معمولا بسیار کمتر از جراحی باز است و روند جراحی بسیار سریع‌تر انجام می‌گیرد. همچنین درد و سفتی پس از آن برای بیمار بسیار کمتر خواهد بود.

مراقبت‌های پس از آرتروسکوپی شانه در منزل

مراقبت‌های پس از جراحی شانه بسیار مهم است؛ زیرا در نتیجه درمان و روند بهبودی بسیار تاثیرگذار خواهد بود، در ادامه نکاتی را که باید در نظر داشته باشید را برای شما ذکر خواهیم کرد:

• تا زمانی که احساس خستگی دارید، باید استراحت کنید، خواب کافی در تسکین و بهبودی شما بسیار تاثیرگذار است. هنگام دراز کشیدن، در پشت بازوی خود یک بالشت بگذارید تا فشاری به شانه شما وارد نشود.
• سعی کنید هر روز پیاده‌روی کنید. کم‌کم زمان پیاده‌روی را افزایش دهید، قدم زدن منجر به جریان خون بهتر، جلوگیری از یبوست و ذات‌الریه می‌شود.
• به‌مدت ۲ تا ۳ هفته از بلند کردن وسیله‌های سنگین‌تر از بشقاب یا لیوان خودداری کنید.
• هنگام لباس پوشیدن و حمام رفتن، آویز دست خود را در بیاورید.
•  بازوی خود برای انجام هر حرکت یا فعالیتی مانند نقاشی کشیدن یا جاروبرقی کردن، حرکت ندهید.

رژیم غذایی

می‌توانید همانند گذشته رژیم غذایی خود را داشته باشید. اما بهتر است از غذاهای سبک و کم‌چرب مانند برنج ساده، سوپ و … استفاده کنید.

مایعات زیادی بنوشید

ممکن است پس از عمل متوجه شوید که دچار یبوست شده‌اید، به همین جهت باید از غذاهایی مصرف کنید که حاوی فیبر باشد. اگر پس از دو روز هیچ دفعی نداشتید با پزشک خود در میان بگذارید.

مراقبت از زخم

اگر روی زخم خود پانسمان دارید، باید آن را تمیز و خشک نگهدارید. ۲ یا ۳ روز پس از جراحی می‌توانید پانسمان خود را بردارید. حتی اگر پانسمان ندارید، باید جای زخم خود را همیشه تمیز و خشک نگهدارید. اگر نوار چسبی روی زخم شما وجود دارد، بگذارید نوار چسب به‌مدت یک هفته یا تا زمانی که خاصیت چسبندگی آن از بین نرفته است، روی زخم باقی بماند. اگر تورم و درد دارید، از کمپرس آب سرد استفاده کنید یا یک بسته یخ را درون حوله‌ای بپیچید و ۱۰ تا ۲۰ دقیقه روی شانه خود بگذارید، هر ۱ یا ۲ ساعت یک‌بار یخ را روی شانه خود بگذارید، قطعا تسکین درد را شاهد خواهید بود.