همه ورزشکارانی که به‌صورت حرفه‌ای مشغول به فعالیت در رشته ورزشی خود هستند، این نکته را خوب می‌دانند که هر لحظه احتمال ایجاد آسیب های ورزشی وجود دارد. در این میان کودکانی که فعالیت‌های حرفه‌ای انجام می‌دهند، نسبت به سایر ورزشکاران بیشتر در معرض آسیب قرار دارند.
خوشبختانه به لطف وجود پزشک متخصص ارتوپدی، آسیب های ورزشی به‌صورت تخصصی تحت درمان قرار می‌گیرد. اگر ورزشکار هستید، در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعاتی در خصوص آسیب های ورزشی و درمان آن توسط بهترین متخصص ارتوپدی در کرج در اختیار شما قرار دهیم.
چه افرادی بیشتر در معرض آسیب های ورزشی قرار می‌گیرند؟
این دسته از افراد بیشتر در معرض آسیب های ورزشی قرار می‌گیرند:
- به‌طور منظم و مداوم در حال فعالیت ورزشی نبوده‌اند.
- قبل از ورزش به‌خوبی گرم نکرده‌اند.
- در حال انجام فعالیت‌های پربرخورد و تیمی هستند.
آشنایی با انواع آسیب های ورزشی
آسیب های مختلفی بسته به فعالیتی که ورزشکاران انجام می‌دهند، وجود دارد. این آسیب ها می‌تواند عوارض مختلفی را ایجاد کند که در ادامه ذکر خواهیم کرد:
پیچ‌خوردگی
هنگامی که کشش بیش از حد یا پارگی رباط ایجاد شود، منجر به پیچ‌خوردگی خواهد شد. رباط بافتی است که دو استخوان را در مفصل به یکدیگر متصل می‌کند.
فشار یا کشیدگی در عضله
زمانی که کشش بیش از حد، پارگی عضلات و تاندون ایجاد شود، منجر به پیچ‌خوردگی می‌شود. تاندون‌ها، بافت ضخیم و فیبری دارند که استخوان را به عضله متصل می‌کند. معمولا کشیدگی و پیچ‌خوردگی با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شود.
آسیب‌دیدگی زانو
هرگونه آسیبی که در عملکرد و حرکت مفصل زانو تداخل ایجاد کند، به‌عنوان آسیب ورزشی شناخته می‌شود. چنین مشکلی ممکن است به‌دلیل کشش بیش از حد یا پارگی در عضلات و بافت‌های زانو ایجاد شود.
تورم عضلات
تورم، واکنش طبیعی بدن در برابر آسیب است. عضلات متورم شده ممکن است دردناک و ضعیف شوند.
پارگی تاندون آشیل
تاندون آشیل، یک تاندون نازک، اما قدرتمند در پشت مچ پاست. ممکن است در حین فعالیت‌های ورزشی تاندون پاره شود. در صورتی که این مشکل ایجاد شود احتمال ایجاد درد ناگهانی، شدید و مشکل در راه رفتن وجود خواهد داشت.
شکستگی
شکستگی استخوان از دیگر مواردی‌ست که احتمال ایجاد آن در حین فعالیت‌های ورزشی وجود دارد.
در رفتگی
آسیب های ورزشی ممکن است، منجر به جابه‌جایی در استخوان‌ها شود، در این حالت یک استخوان از سوکت خارج می‌شود. همچنین در رفتگی با درد، تورم و ضعف همراه است.
آسیب به عضلات گرداننده شانه
چهار عضله برای عملکرد عضلات گرداننده شانه با یکدیگر کار می‌کنند. وجود این عضلات منجر می‌شود که این قسمت از بدن به هر جهت حرکت کند. اگر پارگی و هر آسیبی در هر یک از این عضلات ایجاد شود، منجر به ضعیف شدن هر یک از آنها خواهد شد.
درمان آسیب های ورزشی
گاهی برخی از آسیب‌های وارد شده جزئی هستند و می‌توان با استفاده از راهکارهای خانگی، درمانی برای آن در نظر گرفت. روش درمانی R.I.C.E یکی از رایج‌ترین راهکارهای ساده است که برای درمان آسیب های ورزشی در نظر گرفته می‌شود:
R.I.C.E
استراحت (Rest)
جهت بهبودی آسیب وارد شده، باید مدتی استراحت کنید.
یخ (Ice)
هر یک ساعت باید به‌مدت ۲۰ دقیقه یخ را به‌طور غیر‌مستقیم در قسمت مورد نظر بگذارید.
بستن یا فشردن قسمت آسیب‌دیده (compression)
اندام آسیب‌دیده را با استفاده از بانداژ یا آتل محکم ببندید تا بی‌حرکت بماند.
ارتفاع (Elevation)
به‌عنوان مثال اگر در ناحیه پا دچار آسیب‌دیدگی شده‌اید، باید پای خود را بالا نگهدارید تا جریان خون کمتر شود و تورم کاهش پیدا کند.
همانطور که گفته شد انجام این اقدامات برای آسیب‌های جزئی بسیار مهم هستند. به کارگیری این روش درمانی می‌تواند به کاهش تورم، جلوگیری از درد و کبودی موثر باشد. علاوه بر این مورد داروهای مسکن بدون نسخه نیز در دسترس هستند که می‌توانید برای تسکین درد و درمان مصرف کنید.
اگر آسیب‌دیدگی شما جدی است و با استفاده از روش‌های خانگی بهبود نیافتید، بهتر است به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید تا درمانی جهت آسیب‌های وارد شده به مچ پا، شانه، زانو و غیره را برای شما در نظر بگیرد.
چه علائمی را در قسمت‌هایی مانند مچ پا، شانه و زانو مشاهده شد، باید فورا به پزشک مراجعه کرد؟
اگر هر یک علائم زیر را در قسمت‌هایی مانند مچ پا، شانه و زانو مشاهده کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید:
- تورم و درد شدید
- مشاهده توده، برجستگی و تغییر شکل در اندام‌های ذکر شده
- شنیدن صداهایی غیرطبیعی هنگام حرکت دادن مفصل
- احساس ضعف و ناتوانی در اندام آسیب‌دیده
- عدم ثبات در مفصل آسیب‌دیده
زمانی که علائم زیر را در خود احساس کردید، باید فورا به اورژانس مراجعه کنید:
- تنفس دشوار
- تب
- سرگیجه
گاهی ممکن است برخی از آسیب‌های وارد شده به هر قسمت از بدن جدی باشد و بیمار نیاز به فیزیوتراپی و حتی عمل جراحی داشته باشد.
راهکارهایی جهت جلوگیری از آسیب های ورزشی
بهترین اقدامی که برای جلوگیری از این عارضه وجود دارد، حرکاتی جهت گرم شدن بدن قبل از شروع ورزش است. اگر عضلات سرد باشند، مستعد کشیدگی و پارگی خواهند بود. زمانی که عضلات گرم شوند، انعطاف بیشتری خواهند داشت.
در واقع زمانی که عضلات گرم باشند، هنگام انجام حرکاتی مانند خمیدگی و حرکت‌های سریع، بدن دچار آسیب نخواهد شد. به‌طور کلی راهکارهایی که جهت جلوگیری از آسیب‌های ورزشی در نظر گرفته شده، به شرح زیر است:
از تکینیک‌های مناسبی استفاده کنید
در حین ورزش کردن حرکات صحیح را انجام دهید. در واقع حین هر حرکتی باید بدن خود را در موقعیت مناسبی قرار دهید. به‌طور مثال در برخی از تمرینات ورزشی خم شدن زانو از آسیب به ستون فقرات یا باسن جلوگیری می‌کند.
از تجهیزات مناسبی استفاده کنید
کفش مناسب پوشیدن، یکی از عواملی است که باید به آن دقت داشته باشید. استفاده از وسیله‌های نامناسب جهت ورزش کردن نیز می‌تواند خطر آسیب‌دیدگی را افزایش دهد.
در ورزش کردن زیاده‌روی کنید
اگر دچار آسیب های ورزشی شده‌اید قبل از شروع دوباره فعالیت‌های حرفه‌ای، باید اطمینان داشته باشید که به‌طور کامل بهبود یافته‌اید. نباید تنها درد خود را تسکین دهید، بلکه باید مشکل خود را به‌طور کلی درمان کنید.
بدن خود را سرد کنید
شاید برخی تصور کنند که تنها گرم کردن در ابتدای تمرین کافی باشد. اما دقت داشته باشید که سرد کردن در انتهای تمرین نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. معمولا حرکاتی که برای سرد کردن انجام می‌شود، شامل حرکات کششی مشابه با تمرینات برای گرم کردن است.
آمارهایی در خصوص آسیب های ورزشی
آسیب‌های ناشی از فعالیت‌های ورزشی در کودکان به مراتب بیشتر است. شایع‌ترین درمان آسیب ورزشی در کودکان مربوط به شکستگی است تا پیچ‌خوردگی و کشیدگی. همچنین در ورزش‌هایی مانند فوتبال و بسکتبال که برخورد فیزیکی بیشتری وجود دارد، آسیب‌های بیشتری نسبت به سایر ورزش‌هایی مانند دو و شنا که برخورد فیزیکی وجود ندارد، مشاهده می‌شود.
خوشبختانه مرگ ناشی از آسیب های ورزشی بسیار نادر است و اگر چنین اتفاقی پیش آید، به‌دلیل آسیب به سر است نه آسیب‌هایی به مچ پا، شانه و زانو.
عوامل خطرساز در ایجاد آسیب های ورزشی
برخی از شرایط ممکن است احتمال ایجاد آسیب‌های ورزشی را در فردی افزایش دهد که در ادامه برای شما توضیح خواهیم داد:
کودکان
کودکان به‌دلیل فعالیت زیادی که دارند، بیشتر در معرض آسیب قرار می‌گیرند، همچنین کودکان به محدودیت‌های جسمی خود توجهی ندارند؛ به همین جهت ممکن است راحت‌تر از بزرگسالان یا نوجوانان به خود آسیب برسانند.
سن
سن هرچه بالاتر برود، احتمال ایجاد آسیب‌دیدگی بیشتر می‌شود. همچنین با افزایش سن، زمان بهبودی عارضه ایجاد شده، بیشتر خواهد شد. در صورتی که آسیب جدیدی به فرد وارد شود، می‌تواند آسیب قبلی را تشدید کند.
مراقبت نکردن
گاهی اوقات صدمات جدی می‌تواند از آسیب‌های کوچک ایجاد شود. بسیاری از آسیب‌ها به‌دلیل افراط در فعالیت خاصی ایجاد می‌شود و منجر به التهاب تاندون و شکستگی می‌شود.
اضافه وزن
اضافه وزن می‌تواند فشار زیادی را به قسمت‌هایی از بدن مانند زانو و مچ پا وارد کند. این فشار با ورزش کردن بیشتر خواهد شد و در نهایت خطر ابتلا به آسیب های ورزشی در افراد دچار اضافه وزن بیشتر می‌شود.
شایع‌ترین آسیب های ورزشی
آسیب های ورزشی بر اساس سن و نوع ورزشی که فرد انجام می‌دهد، بسیار متفاوت خواهد بود. کارشناسان دراین‌باره می‌گویند، افرادی که زیر ۱۲ سال هستند، احتمال آسیب به استخوان‌ها به‌خصوص در صفحات رشد بسیار زیاد است.
ورزشکارانی که سن و سال بیشتری دارند، استخوان‌های قوی‌تری نیز خواهند داشت. در واقع بیشتر آسیب‌ها در قسمت‌هایی مانند رباط و مفاصل وارد می‌شود که مشکلاتی نظیر رگ‌به‌رگ شدن و پارگی ACL وجود دارد.
آسیب های شایعی که در ورزشکاران زیر ۱۴ سال مشاهده می‌شود
همانطور که گفته شد، در این گروه سنی بیشتر شکستگی وجود دارد. شکستگی بیشتر در قسمت‌هایی از بدن که شامل موارد زیر است مشاهده می‌شود:
- مچ پا
- آرنج
- بازو
- زانو
- مچ دست
تشخیص این مشکل در کودکان بسیار دشوار است. اگر کودک به‌دلیل آسیب‌دیدگی قادر به انجام کارهای ساده نیست، باید برای درمان به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید، خوشبختانه شکستگی‌ها به‌راحتی قابل درمان هستند.
آسیب های ورزشی شایع در بین نوجوان و جوانان
- شکستگی در مچ پا
- پیچ‌خوردگی مچ پا
- آسیب به رباط صلیبی قدامی
- در رفتگی استخوان ترقوه
- در رفتگی در زانو
- در رفتگی شانه
درمان جهت تشخیص آسیب های ورزشی چگونه انجام می‌گیرد؟
گاهی برخی از آسیب‌های وارد شده فورا باعث درد و علائم دیگر می‌شوند که به‌راحتی می‌توان مشکلات ایجاد شده ناشی از آسیب های ورزشی را تشخیص داد. اما برخی از عارضه‌ها در طولانیمدت نمایان می‌شوند. این دسته از مشکلات تنها با معاینات خاصی قابل تشخیص هستند که در ادامه برای شما ذکر خواهیم کرد.
زمانی که برای درمان آسیب‌های ورزشی به پزشک مراجعه می‌کنید، ممکن است هر یک از راهکارها را جهت تشخیص آسیب به کار گیرد:
اولین اقدامی که توسط پزشک انجام می‌گیرد، معاینه جسمی است. آن قسمتی از بدن که دچار آسیب ورزشی شده است را حرکت می‌دهد تا متوجه عملکرد این قسمت شود.
معاینه جسمی
اولین اقدامی که توسط پزشک انجام می‌گیرد، معاینه جسمی است. آن قسمتی از بدن که دچار آسیب ورزشی شده است را حرکت می‌دهد تا متوجه عملکرد این قسمت شود.
سوابق پزشکی
پزشک در خصوص بیماری‌هایی که سابق داشته‌اید یا اگر در حال حاضر دچار بیماری خاصی باشید، سوالاتی خواهد پرسید.
آزمایشاتی جهت عکسبرداری
پزشک در خصوص بیماری‌هایی که سابق داشته‌اید یا اگر در حال حاضر دچار بیماری خاصی باشید، سوالاتی خواهد پرسید.
در چه مواقعی بیمار نیاز به جراحی خواهد داشت؟
ابتدا بیمار باید روش‌های خانگی و درمان‌های ساده را برای بهبودی خود انجام دهد. در صورتی که بیمار با استفاده از این راهکارها شاهد بهبودی خود نباشد و علائم او روزبه‌روز بدتر شود، باید به پزشک مراجعه کند تا درمان‌های اثربخش‌تری از قبیل فیزیوتراپی یا عمل جراحی برای بیمار انجام گیرد.
اولین اقدامی که توسط پزشک انجام می‌گیرد، معاینه جسمی است. آن قسمتی از بدن که دچار آسیب ورزشی شده است را حرکت می‌دهد تا متوجه عملکرد این قسمت شود.
برخی مواقع آسیب وارد شده به تاندون به‌قدری جدی است که احتمال آن وجود دارد که بیمار نیاز به جراحی جهت ترمیم داشته باشد. علاوه بر این مورد ممکن است استخوان به‌شدت دچار شکستگی شده باشد که حتما عمل جراحی انجام خواهد گرفت.
کلام آخر
مصدومیت و آسیب های ورزشی یکی از چالش‌های پیش روی همه ورزشکاران است که گاهی این مصدومیت‌ها می‌تواند آنها را تا مدت‌ها از ورزش دور نگه دارد. گاهی این آسیب‌دیدگی‌ها به‌دلیل سهل‌انگاری، مانند نپوشیدن کفش نامناسب ایجاد می‌شود و برخی دیگر کاملا اتفاقی و به‌دلیل برخورد زیاد رخ خواهد داد.