پارگی رباط صلیبی زانو

رباط صلیبی قدامی زانو یکی از رباط‌های اصلی در زانو است. آسیب دیدگی یا پارگی رباط صلیبی قدامی معمولا در حین ورزش کردن ایجاد می‌شود، در واقع به‌دلیل توقف یا تغییر جهت ناگهانی در ورزش‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال و اسکی پارگی رخ می‌دهد.

بسیاری از افراد هنگامی که در ناحیه رباط صلیبی زانو دچار آسیب می‌شوند، در همان لحظه متوجه آسیب‌دیدگی زانوی خود خواهند شد، در واقع صدای پارگی یا جراحت را می‌شنوند. در این لحظه زانوی بیمار متورم می‌شود و احساس ناپایداری می‌کند.

بسته به شدت آسیب وارد شده به رباط صلیبی قدامی ممکن است درمان‌های مختلفی برای شما در نظر گرفته شود. یکی از آنها درمان آسیب های ورزشی است.

آشنایی با رباط‌های زانو

دو نوع رباط اصلی در زانو وجود دارد:

رباط‌های جانبی

دو رباط جانبی مانند بندی در هر طرف از زانو قرار دارد. رباط جانبی داخلی (MCL) در سمت داخلی زانوی شما قرار گرفته است.

این رباط استخوان ران (فمور) را به استخوان ساق پا یا درشت نی متصل می‌کند. رباط جانبی خارجی (LCL) در قسمت بیرونی زانوی شما قرار گرفته است.

این رباط استخوان ران را به استخوان ساق پا (فیبولا) متصل می‌کند. رباط‌های جانبی مانع از حرکت بیش از حد زانو به طرفین می‌شود.

رباط صلیبی

دو رباط صلیبی در داخل مفصل زانو قرار گرفته است و استخوان ران را به درشت نی متصل می‌کند. این دو رباط از یکدیگر عبور می‌کنند و به صورت X شکل می‌گیرند.

رباط صلیبی قدامی (ACL) در جلوی زانو قرار می‌گیرد. رباط صلیبی خلفی (PCL) پشت ACL قرار دارد. رباط‌های صلیبی نحوه حرکت زانو را از جلو به عقب کنترل می‌کند.

علائم پارگی رباط صلیبی زانو چیست؟

رباط‌ها نوارهای رشته‌ای محکمی هستند که استخوان‌ها را به یکدیگر متصل می‌کند. رباط صلیبی قدامی یا ACL یکی از چهار رباط اصلی در زانو است که استخوان ران را به درشت نی متصل می‌کند.

درد شدید و ناگهانی در زانو؛

برخلاف برخی از مشکلات زانو مانند آرتروز که علائم بر اثر آن به تدریج ایجاد می‌شود، در پارگی رباط صلیبی زانو، درد بلافاصله و ناگهان احساس می‌شود. پارگی رباط صلیبی یا ACL در اغلب مواقع به‌دلیل یک حادثه و آسیب خاصی ایجاد می‌شود.

تورم پس از آسیب دیدگی؛

در اغلب مواقع بلافاصله پس از پارگی رباط صلیبی قدامی تورم ایجاد می‌شود. در برخی از افراد ممکن است پس از ۲۴ ساعت تورم ایجاد شود. گاهی تورم تا یک هفته به طول می‌انجامد.

درد عمیق در زانو؛

احساس درد در بیماران ممکن است هنگام راه رفتن یا بالا رفتن از پله‌ها بدتر شود.

احساس بی‌ثباتی در زانو؛

بی‌ثباتی و عدم تعادل به خصوص زمانی که فعالیت‌هایی مانند راه رفتن یا چرخش روی یک پا که مفصل زانو را تحت فشار قرار می‌دهد، انجام گیرد، درد بیشتر احساس می‌شود.

محدود شدن دامنه حرکات؛

در این مواقع بیمار قادر به انجام هیچ فعالیتی نیست، حتی صاف کردن زانوی آسیب‌دیده برای او مشکل است.

احساس گرما در زانو؛

ممکن است هنگام لمس زانو، گرما را در این قسمت احساس کنید، این علائم به‌دلیل خونریزی در مفصل زانو است.

عدم تحمل وزن؛

در آسیب‌‌دیدگی‌های شدید ممکن است ایستادن یا راه رفتن بدون کمک غیر ممکن باشد.

درد هنگام لمس شدن؛

در این مواقع زمانی که قسمت آسیب‌دیده را لمس می‌کنید، احساس درد دارید.

بی حسی.

در برخی از موارد مانند پارگی شدید ACL، امکان دارد فرد دچار بی حسی در قسمت آسیب‌دیده شود.

علاوه بر این موارد نام برده شده بیمار ممکن است علائم دیگری مانند قفل شدن زانو و عدم توانایی در خم و صاف کردن زانو را داشته باشند که نیاز به درمان‌های بیشتری توسط بهترین متخصص ارتوپدی در کرج خواهد بود.

علت پارگی رباط صلیبی قدامی چیست؟

پارگی رباط صلیبی در زانو به‌صورت ناگهانی ایجاد شده و در تمامی ورزش‌های تماسی و غیر تماسی مشاهده می‌شود. در اغلب مواقع به‌دلایل همچون موارد زیر ایجاد می‌شود:

• توقف یا چرخش ناگهانی، هنگامی که ورزشکار پای خود را در یک جا قرار داده و ناگهان تغییر جهت می‌دهد، می‌تواند منجر به پارگی شود. به‌طور مثال زمانی که فردی روی یک پای خود مانند والیبال یا بسکتبال فرود می‌آید.
• زمانی که به‌طور مستقیم به زانو ضربه وارد می‌شود، به خصوص زمانی که بیش از حد کشیده شده و به سمت داخل خم شود.
• هنگامی که توقف ناگهانی یا روند کند شدن وجود داشته باشد، منجر به کشیده شدن بیش از حد رباط می‌شود.
• فشار مکرر به زانو می‌تواند منجر به از بین رفتن خاصیت الاستیسیته رباط صلیبی زانو شود.
• در هنگام سقوط یا پرش ممکن است زانو به سمت عقب دچار پیچ خوردگی شود.
• آسیب‌های ورزشی شایع‌ترین دلیل پارگی رباط صلیبی قدامی است، با این وجود ممکن است این عارضه به دلایلی همچون حوادث رانندگی یا سقوط رخ دهد.

چه افرادی بیشتر در معرض پارگی رباط صلیب
ی زانو قرار دارند؟

با وجود اینکه امکان آسیب‌دیدگی در هر فردی وجود دارد؛ اما، برخی از عوامل می‌تواند خطر ابتلا به پارگی رباط صلیبی را افزایش دهد که به شرح زیر است:

خانم‌ها؛

مشاهدات در این باره اینگونه بوده است که خانم‌ها بیش از آقایان در معرض خطر پارگی رباط صلیبی قدامی قرار دارند. علت دقیق این مسئله مشخص نیست؛ اما می‌تواند به‌دلیل وضعیت عضلانی، کنترل و قدرت متفاوت خانم‌ها نسبت به آقایان باشد.

انجام ورزش‌های حرفه‌ای؛

پارگی ACL معمولا در ورزش‌هایی مانند بسکتبال، فوتبال، والیبال و غیره رخ می‌دهد.

سابقه پارگی رباط صلیبی قدامی؛

خطر پارگی مجدد ACL که قبلا ترمیم شده است، بیشتر در معرض خطر پارگی مجدد قرار دارد.

سن.

پارگی رباط صلیبی قدامی بیشتر در سنین بین ۱۵ تا ۴۵ سال مشاهده می‌شود؛ چراکه، در این زمان افراد زندگی فعال‌تر و تمرینات ورزشی بیشتری انجام می‌دهند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

آسیب به رباط زانو منجر به تضعیف مفصل زانو می‌شود و احتمال آسیب مجدد را افزایش می‌دهد. اگر دچار چنین مشکلاتی هستید، به پزشک برای بررسی بیشتر مراجعه کنید:

• احساس ضعف در زانو
• از دست دادن احساس در زانو یا پا
• احساس درد در داخل یا خارج زانو
• صدایی شبیه به صدای ترکیدن در زانو
• تکرار آسیب به زانو
• تورم در اطراف مفصل
• مشکل در وارد کردن وزن روی پا

تشخیص رباط زانو

زمانی که به متخصص ارتوپد مراجعه می‌کنید، معاینات فیزیکی را برای شما انجام می‌دهد. اگر زانوی سفت و متورم ناشی از پرخونی در آن قسمت ایجاد شده باشد، پزشک گاهی با سوزن آن قسمت را تخلیه می‌کند.

ممکن است برای اطمینان از عدم شکستگی استخوان به عکسبرداری‌هایی با اشعه ایکس و ام آر آی برای بررسی آسیب‌های رباط نیاز داشته باشید.

درمان پارگی رباط صلیبی قدامی بدون جراحی

بسته به شدت عارضه پزشک تصمیم خواهد گرفت چه روش درمانی برای شما انجام گیرد. گاهی ممکن است برخی از افراد بتوانند با روش‌های غیر جراحی بهبود یابند، در ادامه روش‌های غیر جراحی را برای شما ذکر خواهیم کرد:

• استراحت
• استفاده از یخ
• بانداژ کردن زانو
• در ارتفاع نگه داشتن زانو
• استفاده از زانو بند
• مصرف داروهای ضد التهابی
• مراجعه به فیزیوتراپیست

در صورتی که با روش‌های درمانی ذکر شده بهبود پیدا نکردید و بنا به تصمیم پزشک نیاز به عمل جراحی داشته باشید، پزشک تا حد امکان روش‌های درمانی نیمه تهاجمی مانند آرتروسکوپی زانو به جای عمل جراحی باز برای شما در نظر می‌گیرد.

درمان پارگی رباط صلیبی زانو با پلاسمای غنی از پلاکت و سلول‌های بنیادی

برخی از پزشکان برای درمان پارگی رباط صلیبی ممکن است تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) را برای بیماران خود در نظر بگیرند، اما نکته‌ای که در این رابطه وجود دارد، مشخص نیست تا چقدر در سرعت بخشیدن بهبود پارگی تاثیرگذار است.

در مواقعی که پارگی رباط صلیبی با هیچ یک از روش‌های درمانی بهبود پیدا نکند، مناسب‌ترین راهکاری که برای رفع این مشکل در نظر گرفته می‌‎شود، انجام عمل جراحی است. هدف اصلی از انجام جراحی بازگرداندن ثبات به زانو است.

چه زمانی نیاز به عمل رباط صلیبی زانو است؟

تنها پزشک متخصص می‌تواند به شما بگوید که آیا به عمل جراحی نیاز دارید یا خیر. اکثر پارگی‌های رباط ACL و MCL نیازی به جراحی ندارند با این موارد استثنا نیز وجود خواهد داشت.

زمانی که رباط صلیبی ACL یا PCL پاره یا کشیده شده باشند، تنها گزینه ترمیم جراحی زانو است. طی این روش، جراح تاندون‌ها را از سایر قسمت‌های پا می‌گیرد تا رباط پاره شده را جایگزین کند.

ترمیم این دو رباط معمولا عملی پیچیده است و نیاز به مراجعه به پزشکی با مهارت دارد. در نهایت لازم به ذکر است که عمل جراحی به همه افراد پیشنهاد نمی‌شود و این روش درمانی مناسب همه افراد نیست.

فردی که زانو درد یا بی‌ثباتی شدید زانو داشته باشد، تنها باید جراحی را انجام دهد. پزشک با توجه به شرایط هر فرد، بهترین گزینه درمانی را پیشنهاد خواهد داد.

شرایطی که قبل از عمل جراحی در نظر گرفته می‌‎شود

پزشک قبل از اینکه عمل جراحی را برای ترمیم پارگی رباط صلیبی انجام دهد، عوامل مختلفی را برای درمان در نظر می‌گیرد که به شرح زیر است:

سن؛

با وجود اینکه سن عامل مهم و اصلی تعیین‌کننده برای انجام عمل جراحی نیست؛ اما، در اغلب مواقع انجام عمل جراحی در افراد بالای ۵۵ سال انجام نمی‌گیرد.

میزان فعالیت؛

عمل جراحی معمولا برای جوانانی که فعالیت‌های ورزشی انجام می‌دهند و مشاغلی پر فعالیت دارند، سودمند است.

وجود آسیب‌های بیشتر.

برای بیمارانی که مبتلا به آسیب‌دیدگی‌های بیشتر مانند مینیسک زانو هستند، عمل جراحی انجام می‌گیرد تا محدودیت‌های ایجاد شده برطرف شود و خطر ابتلا به آرتروز زانو کاهش پیدا کند.

روند بهبودی پس از جراحی رباط صلیبی زانو چگونه است؟

اغلب افرادی که ترمیم رباط صلیبی را انجام می‌دهند، قادر به حرکت دادن زانوی خود هستند. چند روز پس از عمل طبق توصیه پزشک توانبخشی برای بیمار انجام خواهد گرفت. توانبخشی معمولا به‌دلیل موارد زیر به بیماران توصیه می‌‎شود:

• افزایش شانس موفقیت عمل جراحی
• بهبود در دامنه حرکات
• افزایش قدرت
• ایجاد تعادل

همچنین انجام فیزیوتراپی پس از جراحی برای بیماران توصیه می‌‎شود. برخی از پزشکان با توجه به شرایط بیمار استفاده از بریس را به آنها پیشنهاد می‌دهد. تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است نشان می‌دهد که بیماران طی ۶ تا ۱۲ ماه پس از عمل جراحی می‌‎توانند فعالیت‌های حرفه‌ای خود را انجام دهند.

هزینه عمل رباط صلیبی زانو

از آنجایی که پروسه درمان برای هر فرد متفاوت است و بسته به نوع جراحی باز یا بسته‌ که برای بیماران انجام می‌گیرد، هزینه‌های عمل جراحی جهت درمان پارگی رباط صلیبی نیز متفاوت خواهد بود.

به‌طور کلی تعداد روزهای مورد نیاز برای بستری، داروها و آزمایشاتی که برای بیمار قبل و پس از جراحی انجام می‌گیرد، می‌‎تواند در هزینه نهایی موثر باشد. به همین جهت نمی‌‎توان هزینه مشخصی را برای عمل پارگی رباط صلیبی در نظر گرفت.

بهتر است جهت مطلع شدن از قیمت‌ها و مشاوره در این خصوص به‌صورت حضوری به بهترین متخصص ارتوپدی در کرج؛ دکتر امید شریفی مراجعه نمایید.

نحوه جلوگیری از پارگی رباط صلیبی زانو

هیچ راهکار قطعی برای جلوگیری از آسیب به زانو وجود ندارد؛ اما برای محافظت رباط زانو به ویژه هنگام ورزش به این نکات باید دقت داشته باشید:

• در حین تمرینات ورزشی مانند فوتبال و راگبی از تکل زدن خودداری کنید.
• روی سطح هموار ورزش کنید تا احتمال پیچ خوردگی زانو کاهش یابد.
• برای کاهش فشار روی زانوها، باید وزن نرمالی داشته باشید.
• برنامه تمرینی خود را با تمرینات وزنه و فعالیت‌های هوازی انجام دهید.
• قبل از انجام تمرینات ورزشی باید بدن خود را گرم کنید و به تدریج شدت تمرینات را افزایش دهید، سپس تمرینات کششی را شروع کنید.
• کفش استاندارد ورزشی برای تمرینات خود تهیه کنید.
• برای هر ورزشی که انجام می‌دهید، باید از تجهیزات ایمنی استفاده کنید.