عفونت استخوان؛ استئومیلیت
به عفونت استخوان اصطلاحا استئومیلیت گفته میشود. عفونتها ممکن است با عبور از جریان خون یا گسترش قسمتی از بافت بدن به استخوان برسد.
اگر آسیبی نیز به استخوان وارد شود و استخوان در معرض میکروب قرار گیرد، عفونت ممکن است در چنین شرایطی از خود استخوان شروع شود.
افراد سیگاری و مبتلا به بیماریهای مزمن مانند دیابت یا نارسایی کلیه بیشتر در معرض عفونت استخوان هستند. در حقیقت افرادی که مبتلا به دیابت هستند، در صورت زخم شدن پا احتمال اینکه دچار عفونت استخوان شوند، وجود دارد.
با این حال که این بیماری درمان خاصی ندارد؛ اما، میتوان با در نظر گرفتن برخی از راهکارها با موفقیت این عارضه را درمان کرد.
اغلب افرادی که قسمتی از استخوان آنها دچار عفونت میشود، نیاز به انجام عمل جراحی دارند. پس از جراحی نیز آنتی بیوتیکها بهصورت تزریق برای بیمار در نظر گرفته میشود.
عفونت استخوان چه علائمی دارد؟
علائم و نشانههای استئومیلیت شامل موارد زیر است:
- تب
- تورم، گرما و قرمزی در قسمت عفونت
- احساس درد در قسمت عفونت
- خستگی
در برخی مواقع عفونت استخوان علائمی ایجاد نمیکند یا متمایز کردن علائم آن از سایر بیماریها بسیار دشوار است. در صورت تشدید درد استخوان همراه با تب باید به پزشک مراجعه کنید.
اگر بهدلیل شرایط پزشکی یا جراحی که اخیرا انجام دادهاید، در معرض خطر عفونت هستید، در صورت مشاهده علائم و نشانههای عفونت به پزشک مراجعه کنید.
علت ایجاد عفونت استخوان یا استئومیلیت چیست؟
در اغلب مواقع عفونت استخوان توسط باکتریهای استافیلوکوک، میکروبهایی که روی پوست یا حتی بینی افراد سالم یافت میشود، ایجاد خواهد شد. میکروبها به روشهای مختلفی میتوانند وارد استخوان شوند:
از طریق جریان خون
به عنوان مثال میکروبها در ریه از ذات الریه یا در مثانه از عفونت دستگاه ادراری میتوانند از طریق جریان خون به یک قسمتی از استخوان منتقل شوند.
آسیبهای وارد شده
زخمهایی که سوراخهای عمیقی را در بدن ایجاد کرده است، میتواند راهی برای انتقال میکروبها به داخل بدن باشد.
اگر جراحت وارد شده، بستری برای وارد شدن میکروبها به بافت نزدیک استخوان ایجاد کند، این میکروبها ممکن است به استخوانها نیز منتقل شوند.
عمل جراحی
در جراحیها ممکن است آلودگی در حین تعویض مفصل (عمل تعویض مفصل زانو یا عمل تعویض مفصل شانه) یا ترمیم شکستگی ایجاد شود.
عوامل خطرساز در ایجاد عفونت استخوان
استخوانها بهطور طبیعی در برابر عفونتها مقاوماند؛ اما، با افزایش سن مقاومت استخوانها کمتر میشود. سایر عواملی که میتواند مقاومت استخوان در برابر عفونت کاهش دهد شامل موارد زیر است:
وارد شدن آسیب یا انجام جراحیهای ارتوپدی
شکستگی شدید استخوان یا ایجاد سوراخ عمیق راهی برای ورود باکتریها به استخوان ایجاد میکند. انجام عمل جراحی برای ترمیم استخوان شکسته یا تعویض مفصل فرسوده نیز میتواند احتمالی برای ورود میکروبها به استخوان باشد.
ایجاد اختلال در گردش خون
هنگامی که رگهای خونی آسیب ببینند یا مسدود شوند، بدن جهت تولید سلولهای ضد عفونت دچار مشکل میشوند. به طور مثال ممکن است یک زخم کوچک به زخمی بزرگ و عمیق تبدیل شود.
چنین شرایطی بافت و استخوان را در معرض عفونت استخوان قرار میدهد. بیماریهایی که میتواند گردش خون را مختل کند، شامل موارد زیر است:
- کنترل ضعیف دیابت
- بیماری شریان محیطی
- بیماری سلول داسی شکل
- بیمارانی که نیاز به کتتر (سوند ورید مرکزی) دارند.
برخی از بیماران برای درمان و کنترل شرایط نیاز به استفاده از کتتر یا لولههای پزشکی دارند. استفاده از این لولهها میتواند احتمال ورود با کتریها را به بدن افزایش دهد.
نمونهای از بیماریها که نیاز به استفاده از کتتر دارد به شرح زیر است:
- لوله دستگاه دیالیز
- سوندهای ادراری
شرایطی که سیستم ایمنی را مختل میکند
اگر سیستم ایمنی شما تحت تاثیر یک بیماری یا دارو باشد، احتمال ابتلا به عفونت استخوان افزایش پیدا خواهد کرد. مواردی که میتواند سرکوب کننده سیستم ایمنی باشد شامل موارد زیر است:
- درمان سرطان
- کنترل ضعیف دیابت
- نیاز مکرر به مصرف کورتیکو استروئیدها یا داروهایی با نام بازدارنده فاکتور نکروز تومور
- مصرف داروهای غیر قانونی
افرادی که داروهای غیرقانونی تزریق میکنند بیشتر در معرض عفونت استخوان قرار دارند؛ چراکه، ممکن است از سوزنهای غیر استریل شده استفاده کنند.
عفونت استخوان چه عوارضی دارد؟
چنین شرایطی میتواند عارضههای بسیاری
را برای بیماران در پی داشته باشد که این موارد احتمالی به شرح زیر است:
از بین رفتن استخوان یا استئو نکروز
عفونت در استخوان میتواند گردش خون درون استخوان را مختل کند و باعث از بین رفتن یا مرگ استخوان شود. برای موثر بودن آنتی بیوتیکها باید عمل جراحی انجام گیرد.
آرتروز سپتیک
گاهی عفونت درون استخوانها میتواند به مفصل نزدیک گسترش پیدا کند.
اختلال در رشد
در صورت بروز استئومیلیت در صفحات رشد، انتهای استخوانهای بلند بازوها و پاها رشد طبیعی استخوانها یا مفاصل کودکان تحت تاثیر قرار میگیرد.
سرطان پوست
اگر عفونت استخوان باعث ایجاد زخم باز شده است پوست اطراف آن ناحیه در معرض ابتلا به سرطان سنگفرشی پوست قرار دارد.
عفونت استخوان چگونه تشخیص داده میشود؟
هنگامی که به پزشک مراجعه میکنید روشهای مختلفی برای تشخیص این عارضه برای بیمار در نظر گرفته میشود. آزمایشاتی که ممکن است برای بیماران در نظر گرفته شود شامل موارد زیر است:
آزمایش خون
آزمایش خون میتواند سطح بالایی از گلبول سفید خون و سایر عواملی را نشان دهد که بدن شما در حال مبارزه با آن است.
با آزمایش خون به طور دقیق نمیتوان متوجه عفونت استخوان شد. تنها میتواند تنها سر نخهایی را به شما بدهد تا پزشک با آزمایشاتی دیگر این بیماری را تشخیص دهد.
آزمایشات تصویربرداری
با اشعه ایکس میتوان متوجه آسیب به استخوان شد. در صورتی که عفونت استخوان به تازگی ایجاد شده باشد، ممکن است برای تشخیص دقیق نیاز باشد که آزمایشات تصویربرداری با جزئیات بیشتری انجام گیرد.
تصویربرداری مغناطیسی (MRI)
با استفاده از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی، MRI میتواند تصاویر جزئی را از استخوان و بافتهای نرم اطراف آنها نشان دهد.
توموگرافی رایانهای (CT)
این روش تشخیصی تنها زمانی برای بیماران انجام میشود که فردی نتواند MRI انجام دهد.
نمونه برداری از استخوان
نمونه برداری از استخوان میتواند نشان دهد که چه نوع میکروبی منجر به آسیب استخوان شود. اینکه نوع میکروب شناخته شود به پزشک این امکان را میدهد، آنتی بیوتیکی انتخاب کند که مناسب آن نوع از عفونت باشد.
در صورتی که نمونه برداری یا بیوپسی بهصورت باز انجام گیرد، نیاز به بیهوشی و جراحی دارد. در برخی از مواقع جراح سوزن بلندی از پوست به استخوان وارد میکند و نمونه برداری خواهد کرد. پزشک با استفاده از اشعه ایکس برای دقت بالا این روش تشخیصی را انجام میدهد.
عفونت استخوان چه درمانی دارد؟
معمولا رایجترین درمانی که برای این بیماری در نظر گرفته میشود، انجام عمل جراحی برای برداشتن قسمتهایی از استخوان که دچار عفونت شده است. به دنبال انجام عمل جراحی آنتی بیوتیک بهصورت تزریقی نیز برای بیمار در نظر گرفته میشود.
عمل جراحی
عملهایی که برای درمان این عارضه در نظر گرفته میشود، بسته به شدت عارضه به شکلهای متفاوتی انجام میگیرد که در ادامه در خصوص انواع آن نیز توضیحات لازم را خواهیم داد:
ناحیه آلوده تخلیه میشود
باز کردن قسمتی از اطراف استخوان آلوده به جراح این امکان را میدهد تا هر چرک یا مایعی را که ناشی از عفونت جمع شده است، تخلیه کند.
بافت و استخوان آسیب دیده خارج میشود
جراح تا آنجا که ممکن است استخوان بیمار را خارج میکند و تنها قسمت کوچکی از استخوان سالم باقی میماند تا اطمینان حاصل کند که تمام قسمت آلوده شده برداشته شده است.
بافت اطراف استخوان که ممکن است علائمی از عفونت را نشان دهد نیز برداشته میشود.
ترمیم یا بازیابی جریان خون در استخوان
جراح ممکن است در طی جراحی هر قسمتی از بدن را که خالی مانده است، با یک قطعه استخوان یا بافت دیگر مانند پوست یا عضله از قسمت دیگری از بدن پر کند.
گاهی این پر کنندهها بهصورت موقتی در قسمت آسیب دیده قرار میگیرد تا بیمار شرایط و آمادگی کامل برای انجام پیوند استخوان را داشته باشد.
چنین پیوندی به بیمار کمک میکند تا رگهای خونی آسیب دیده ترمیم شود و استخوان جدید شکل بگیرد.
هرگونه ابزار خارجی به کار گرفته شده خارج میشود
در بعضی از موارد پزشک لازم میداند که هر شی خارجی مانند صفحات یا پیچهایی که در طی جراحیهای گذشته برای بیمار کار گذاشته شده است، بهطور کامل خارج شود.
قطع عضوی از اندام
به عنوان آخرین راه حل درمانی پزشک ممکن است اندام یا استخوان آسیب دیده را بهطور کلی قطع کند تا از گسترش عفونت به سایر قسمتهای بدن جلوگیری شود.
دارو درمانی
با نمونه برداری از استخوان مشخص خواهد شد که چه نوع میکروبی منجر به عفونت شده است؛ بنابراین، پزشک آنتی بیوتیکی را انتخاب میکند تا متناسب با شرایط بیمار و بهترین تاثیرگذاری را داشته باشد.
آنتی بیوتیکها معمولا به صورت تزریقی به مدت ۶ هفته تجویز میشود. گاهی در برخی از افراد که بهصورت شدیدتر این بیماری ایجاد میشود، یک دوره اضافهتر آنتی بیوتیک تجویز میشود.
اگر سیگار میکشید، ترک مصرف
سیگار میتواند به تسریع روند بهبودی کمک کند. همچنین میبایست اقدامات لازم دیگر جهت مدیریت هر نوع بیماری مزمن مانند کنترل قند خون در صورت ابتلا به دیابت انجام گیرد.