نرمی کشکک زانو یا کندرومالاسی پاتلا

شاید ما افراد زیادی را دیده باشیم که دچار اختلالاتی در زانوی خود شده‌اند؛ اما علت یا نام خود بیماری را نمی‌دانند. نرمی کشکک زانو یا اصطلاحا «کندرومالاسی پاتلا» یکی از مواردی است که احتمال ایجاد آن در زانو بالاست.

در واقع زمانی که غضروف سطح زیر کشکک یا کاسه زانو نرم شود، این بیماری ایجاد می‌شود که در بین افراد جوان و ورزشکاران بسیار شایع است؛ اما امکان ایجاد آن در بین بزرگسالانی که دچار آرتروز هستند نیز وجود دارد.

آشنایی بیشتر با نرمی کشکک زانو

کندرومالاسی یا نرمی کشکک زانو معمولا به‌دلیل آسیب‌دیدگی بیش از حد در طی تمرینات ورزشی مشاهده می‌شود و معمولاً چند روز استراحت و دور بودن از تمرینات ورزشی می‌تواند نتایج مثبتی را به همراه داشته باشد.

اگر دچار زانو درد شده‌اید، که با هیچ روش خانگی بهبود پیدا نمی‌کند، بهتر است با متخصص در میان بگذارید. همچنین اگر به دلیل آسیب ورزشی باشد، پزشکان به صورت تخصصی درمان آسیب های ورزشی را برای بیماران در نظر خواهند گرفت.

عدم تراز زانو یکی دیگر از دلایل بروز این مشکل است و با استراحت کردن منجر به تسکین نمی‌شود. علائمی ناشی از این بیماری شامل درد و احساس سنگ زنی (گریتینگ) در زانو است؛ با این وجود که بسیاری از افراد این علائم را دارند و دچار نرمی کشکک زانو هستند، در اغلب مواقع اقدامات درمانی را پشت گوش می‌اندازند.

علت ایجاد نرمی کشکک زانو چیست؟

در حالت عادی کاسه زانو در قسمت جلوی مفصل زانو قرار دارد. زمانی که زانوی خود را خم می‌کنید، پشت کاسه زانو بر غضروف استخوان ران در زانو سر می‌خورد.

زمانی که هریک از این قسمت‌ها نتواند به درستی حرکت کند، منجر به ساییده شدن کاسه زانو به استخوان خواهد شد، در نهایت این حرکات غیر طبیعی منجر به بیماری نرمی کشکک زانو یا کندرومالاسی پاتلا می‌شود. عدم عملکرد درست زانو می‌تواند به دلایلی همچون موارد زیر ایجاد شده باشد:

• عدم تراز زانو به‌دلیل بیماری مادرزادی
• همسترینگ و چهار سر ران ضعیف شده
• عدم تعادل بین گیرنده تاندون‌ها و رباینده‌های عضلانی
• فشار مکرر به مفصل زانو مانند دویدن، اسکی یا پریدن
• وارد شدن ضربه مستقیم یا ضربه به زانو

چه افرادی در معرض خطر نرمی کشکک زانو هستند؟

برخی از فاکتورها و عوامل می‌تواند شما را بیش از سایرین در معرض خطر این بیماری قرار دهد که این موارد به شرح زیر است:

سن

نوجوانان و جوانان بیشتر در معرض خطر این بیماری قرار دارند. در زمان اوج رشد، عضلات و استخوان‌ها به سرعت رشد می‌کنند، در نهایت احتمال عدم تعادل عضلات وجود دارد.

جنسیت

آمارها نشان می‌دهد که خانم‌ها بیش از آقایان دچار این بیماری می‌شوند؛ چراکه، خانم‌ها نسبت به آقایان توده عضلانی کمتری دارند. این شرایط می‌تواند منجر به قرارگیری وضعیت غیر طبیعی زانو شود، همچنین فشار به قسمت جانبی زانو بیشتر است.

کف پای صاف

کف پای صاف بر مفصل زانو فشار وارد می‌کنند.

سابقه آسیب دیدگی

آسیب قبلی مانند دررفتگی زانو می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

انجام فعالیت بیش از حد

اگر فعالیت زیادی دارید یا همیشه در حال ورزش کردن هستید ممکن است فعالیت بیش از حد به زانو فشار وارد کند. این شرایط قطعا خطر ابتلا به مشکلات زانو را افزایش خواهد داد.

آرتروز

نرمی کشکک زانو می‌تواند یکی از علائم آرتروز زانو باشد، در واقع این شرایط منجر به التهاب مفصل و بافت می‌شود. زمانی که التهاب ایجاد شود مانع از عملکرد صحیح زانو خواهد شد.

نرمی کشکک زانو چه علائمی دارد؟

کندرومالاسی یا نرمی کشکک زانو در اغلب مواقع به صورت درد در ناحیه زانو ایجاد می‌شود. همچنین بیماران هنگام خم و باز کردن زانو احساس ترک خوردگی در زانو دارند.

برخی از بیماران اینگونه گزارش می‌کنند که پس از نشستن طولانی مدت یا بعد از فعالیت‌های زیادی که انجام می‌دهند، مانند ایستادن طی زمان طولانی احساس درد بیشتری در زانوی خود دارند.

نرمی کشکک زانو چگونه تشخیص داده می‌شود؟

هنگامی که به بهترین متخصص ارتوپدی در کرج؛ دکتر امید شریفی مراجعه می‌کنید و ایجاد این بیماری را در شما احتمال می‌دهد، به دنبال تورم در زانوی شماست. همچنین همسو بودن زانو را با استخوان ران را مورد بررسی قرار می‌دهد، در صورتی که علائم غیر طبیعی را مشاهده کند، ایجاد چنین بیماری را در افراد احتمال خواهد داد. به‌طور کلی آزمایشاتی که برای افراد انجام می‌گیرد به شرح زیر است:

تصویربرداری اشعه ایکس؛

این آزمایش می‌تواند هرگونه آسیب استخوانی یا علائمی مانند آرتروز را نشان دهد.

MRI؛

از این تصویربرداری برای مشاهده ساییده شدن غضروف‌ها به بیماران توصیه می‌شود.

آرت
روسکوپی.

آرتروسکوپی زانو یک روش کم تهاجمی است که برای مشاهده دقیق زانو مورد استفاده قرار می‌گیرد و از ابزارهایی مخصوص مانند دوربین و آندوسکوپی استفاده می‌کنند.

درجه بندی نرمی کشکک زانو

چهار درجه برای شدت این بیماری در نظر گرفته شده است. درجه ۱ کمترین شدت را دارد و درجه ۴ در بیشتر حالت قرار دارد.

• درجه ۱؛ شدت نرم شدن غضروف در ناحیه زانو را نشان می‌دهد.
• درجه ۲؛ در این مرحله نرم شدن غضروف زانو همراه با تغییرات غیر عادی است. در این درجه معمولا بافت زانو ساییده می‌شود.
• درجه ۳؛ سطح غضروف در این مرحله نازک می‌شود و بافت زانو بدتر خواهد شد.
• درجه۴؛ شدیدترین حالت در این درجه است، که برخورد کشکک زانو با استخوان را نشان می‌دهد، علاوه بر این قسمت قابل توجهی از غضروف در این مرحله تخریب شده است.

درمان نرمی کشکک زانو یا کندرومالاسی پاتلا

هدف از درمانی که برای این بیماری در نظر گرفته می‌شود، کاهش فشار روی کاسه زانو و مفصل زانو است. استراحت و تمریناتی جهت تثبیت مفصل، اولین خط درمانی است که برای آن در نظر می‌گیرند. معمولا زمانی که آسیب‌دیدگی رخ می‌دهد با استراحت ترمیم می‌شود.

پزشک ممکن است چندین هفته داروی ضد التهابی مانند ایبوپروفن جهت کاهش التهاب مفاصل تجویز کند. اگر تورم، حساسیت و درد ادامه داشته باشد، ممکن است گزینه‌های درمانی زیر برای بیمار در نظر گرفته شود.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی با انجام تمریناتی جهت تقویت عضلات چهار سر ران و… به بهبود قدرت و تعادل عضلانی کمک می‌کند. زمانی که تعادل در عضلات وجود داشته باشد، به جلوگیری از عدم انطباق زانو کمک خواهد کرد.

به‌طور کلی انجام تمریناتی که فشار وارد نمی‌کند، از جمله شنا یا دوچرخه به بیماران توصیه می‌شود. علاوه بر این تمرینات ایزومتریک منجر به سفت شدن و آزاد شدن عضلات می‌شود که می‌تواند به حفظ توده عضلانی کمک کند.

عمل جراحی

جهت بررسی مفصل و تشخیص نامتقارن بودن زانو ممکن است نیاز به انجام عمل تعویض مفصل زانو به روش آرتروسکوپی باشد. در این روش تمامی اقدامات به‌صورت بسته و تنها با برش کوچکی انجام می‌گیرد و ابزارها با دوربین کوچک وارد قسمت مورد نظر می‌شود.

گاهی ممکن است برخی از رباط‌های شما جهت آزاد شدن و حرکات بیشتر بریده شوند.

سایر گزینه‌های جراحی شامل پیوند غضروف، جابه‌جایی محل قرارگیری عضله ران و… است.

نکاتی جهت جلوگیری از نرمی کشکک زانو

با رعایت برخی از نکات و توصیه‌ها می‌تواند خطر ابتلا به نرمی کشکک زانو را به حداقل رساند:

• از ایجاد فشار مکرر به پشت کاسه زانو جلوگیری کنید. اگر زانوی شما بیش از سایر قسمت‌های بدن در حال فعالیت باشد، باید از زانوبند استفاده کنید.
• با تقویت عضله چهار سر ران، همسترینگ، عضله دور کننده و عضله نزدیک کننده، تعادل عضلانی ایجاد می‌شود.
• کفش‌هایی را تهیه کنید که صافی کف پا را برطرف کند و قوس کف پا را افزایش دهد. استفاده از این نوع کفش‌ها می‌تواند فشار وارد شده به زانو را کاهش دهد.

در نتیجه ممکن است اضافه وزن، زانوها را تحت فشار قرار دهد. زمانی که وزن متعادلی داشته باشید، می‌تواند از فشار به زانو و سایر مفاصل در بدن جلوگیری کند. با کمتر مصرف کردن قند و چربی و جایگزین کردن آن با سبزیجات، میوه‌ها و غلات سبوس‌دار و همچنین انجام تمرینات ورزشی برای ۳۰ دقیقه روزانه، شاهد کاهش وزن خود و در نهایت جلوگیری از آسیب به زانوی خود باشید.