دلایل حقیقی قفل شدن زانو
برای درک عملکرد زانو، بهتر است با ساختار مفصل زانو و دامنه حرکتی آن آشنا شوید.
بزرگترین مفصل در بدن انسان، زانو است که ران پا را به ساق پا متصا می کند. مفصل زانو، در هنگام راه رفتن، ورزش کردن، بالا و پایین رفتن از پله و حرکات دیگر انسان، نیروهای زیادی را تحمل می کند و به همین دلیل است که مفصل زانو بیش از هر مفصل دیگری در بدن مستعد آسیب دیدن است. زانو می تواند خم شود یا اینکه صاف شود و توانایی جزئی چرخش را هم دارد. در واقع خم شدن و صاف شدن دو حرکت مهم زانو هستند. استخوان ران، استخوان درشت‌نی و کشکک زانو در ساختمان زانو نقش دارند.
مفصل زانو میتواند به سادگی خم و راست شده و حتی میتواند اندکی بچرخد. حالا اگر یک مانع مکانیکی درون مفصل زانو گیر کند، حرکت پا محدود شده و موجب خشکی زانو و در نتیجه قفل شدن آن میشود. در این حالت، زانو کاملا از کار می‌افتد و برای چند دقیقه نمی‌توان آن را حرکت داد.
برای اینکه فرد بتواند پس از قفل شدن حقیقی زانو مجددا پای خود را حرکت دهد، باید چند دقیقه آن را به آرامی حرکت داده یا تکان دهد. در برخی موارد نیز، ممکن است نیاز باشد که متخصص مانع موجود را بردارد. این نوع از قفل شدن زانو با نام قفل شدن حقیقی مفصل زانو شناخته میشود و همانطور که گفته شد زمانی اتفاق می‌افتد که یک مانع به صورت فیزیکی و واقعی جلوی حرکت مفصل را بگیرد.
قفل شدن حقیقی زانو میتواند دردناک بوده یا اینکه بدون درد باشد. اما در این نوع قفل شدن، غالبا صاف شدن زانو مشکل است و فرد نمی‌تواند پای خود را صاف کند.
نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که بدترین روش برای درمان قفل شدن زانو این است که خودسرانه عمل کنید؛ زیرا درمان خودسرانه و بدون نظارت پزشک ممکن است آسیب های جبران ناپذیر و خطرناکی به همراه داشته باشد.
هنگامی که در زانوی شما پارگی مینیسک وجود داشته باشد، زانویتان تمایل به قفل کردن پیدا می کند. مینیسک ها حلقه های غضروفی در داخل مفصل زانو هستند که به زانو در جذب ضربات شدیدی که به آن وارد میشود کمک می کنند.
مینیسک زانو به دو دلیل عمده ممکن است پاره شود:
۱-به دلیل تحلیل رفتن آن طی زمان
۲- بر اثر وارد شدن آسیب شدید به زانو
دلایل مهم در قفل شدن حقیقی زانو
۱-پارگی مینیسک زانو
مینیسک یک لایه ضخیم از غضروف است که سطح درونی مفصل را کاملا میپ پوشاند. مینیسک زانو علاوه بر اینکه به عنوان ضربه گیر عمل می کند می تواند حرکت مفصل را نیز روان تر کند. اگر مینیسک زانو پاره شود، ممکن است تکه ای از آن در مفصل زانو گیر کرده و باعث قفل شدن زانو شود.
۲- وجود استخوان ضعیف و شکننده در ساختار زانو
در برخی موارد، تکه ای از استخوان مفصل زانو شکسته شده و پس از جدا شدن، در محیط زانو گردش می کند. در این صورت همانند پاره شدن مینیسک زانو اگر این استخوان شکسته شده نیز در جای اشتباهی قرار بگیرد، در آنجا گیر افتاده و باعث می شود که زانو در یک موقعیت خاص قفل شود.
۳- آرتروز زانو
با افزایش سن احتمال قفل شدن زانو بیشتر میشود که این مورد نیز یکی از شایع ترین علل درد زانو هنگام خم شدن است. در واقع، با افزایش سن، غضروف پوششی استخوانهای زانو فرسوده شده و به مرور زمان از بین می رود. به همین خاطر، این غضروف تکه تکه شده درون مفصل زانو گیر می کند و باعث می شود ک عارضه آرتروز زانو به وجود بیاید.
۴- انجام ورزش های شدید
انجام ورزش شدید و کشیده شدن ماهیچه ران نیز میتواند باعث قفل شدن زانو شود. در واقع، اگر در ماهیچه های خارجی ران ضعف یا گرفتگی ایجاد شود در تعادل کشکک زانو نیز اختلال ایجاد می شود و در این صورت تا زمانی که ماهیچه به حالت عادی خود باز نگردد کشکک زانو نیز در همان حالت باقی می ماند. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که حتی اگر کشکک زانو مجددا تعادل خود را به دست آورد، ایجاد دامنه حرکتی طبیعی زانو مدت زمان زیادی طول می کشد.
