علائم و درمان آرتروز مچ پا

آرتروز مچ پا زمانی رخ می‌دهد که غضروف بین استخوان‌ها از بین برود. چنین شرایطی می‌تواند منجر به سفتی، تورم و درد مفصل شود که راه رفتن را دشوار می‌کند.
پزشک با معاینه، بررسی راه رفتن، عکسبرداری با اشعه ایکس و آزمایش خون می‌تواند متوجه این بیماری شود.
پس از تشخیص، معمولا راهکارهایی از قبیل کاهش وزن، ورزش و تغییر در فعالیت‌ها را جهت کاهش وزن و مدیریت علائم را توصیه می‌کنند.
در صورت نیاز درمان‌های دیگری از جمله دارو و حتی عمل جراحی برای بیمار در نظر گرفته خواهد شد.

منظور از آرتروز مچ پا چیست

در مچ پای سالم، غضروف سطح استخوانی را می‌پوشاند که به یکدیگر می‌رسند و به عنوان یک لایه محافظ عمل می‌کند.
زمانی که این غضروف به تدریج فرسوده می‌شود و این فضا کاهش می‌یابد، آرتروز مچ پا ایجاد می‌شود.
در چنین شرایطی استخوان‌ها بر یکدیگر ساییده می‌شوند و در نهایت منجر به خارهای استخوانی دردناک خواهد شد.
تحقیقات انجام شده در این خصوص نشان می‌دهد علت اصلی چنین مشکلی به دلیل آسیب‌دیدگی قبلی است.
به‌طور مثال از آسیب چرخشی که منجر به رگ به رگ شدن رباط و شکستگی استخوان می‌شود، می‌تواند زمینه ساز آرتروز مچ پا باشد. این حالت معمولا در افراد جوان رخ می‌دهد.

آرتروز مچ پا چه علائمی دارد؟

علائم ناشی از این بیماری به مرور زمان بدتر می‌شود، این موارد به شرح زیر است:

• احساس سفتی و درد که هنگام صبح بدتر می‌شود.
• تورم در یک طرف یا در تمام اطراف مفصل وجود دارد.
• کاهش دامنه حرکتی، به این معنی که مفصل نمی‌تواند به‌طور کامل خم شود.
• حساسیت هنگام لمس یا فشرده شدن مفصل وجود دارد.
• مشکل در راه رفتن وجود دارد.

علت ایجاد آرتروز پا چیست؟

به‌طور کلی مفصلی که دچار آسیب‌دیدگی از جمله رگ به رگ شدن، شکستگی یا آسیب‌های دیگر شده است، بیشتر در معرض عارضه‌ای به نام آرتروز مچ پا قرار دارد.

دلایل زمینه‌ای و پزشکی

برخی از این موارد می‌تواند دلایل زمینه‌ای داشته باشد که خطر ابتلا به آرتروز مچ پا را افزایش می‌دهد:

آرتریت روماتوئید و آرتریت واکنشی

اختلالات خونی مانند هموفیلی که انعقاد خون را مختل می‌کند و هموکروماتوز، وضعیتی است که بدن بیش از حد آهن جذب می‌کند. کلاب فوت یا سایر مشکلات مادرزادی که منجر به هماهنگی ضعیف مچ پا می‌شود.
آسیب به استخوان‌ها و غضروف مفصل مچ پا ناشی از گردش خون ضعیف از جمله شرایطی مانند نکروز آواسکولار و استئوکندروز دیسکان.
افرادی که به دلیل بیماری زمینه‌ای به آرتروز مچ پا مبتلا هستند، نسبت به افرادی که پس از ضربه یا بدون علت شناخته شده‌ای دچار این بیماری می‌شوند، درد بیشتری را احساس می‌کنند.
به این نکته توجه داشته باشید، همه افرادی که دچار آسیب‌دیدگی و ضربه در پا می‌شوند یا دارای بیماری زمینه‌ای هستند حتما به آرتروز مبتلا نمی‌شوند، این شرایط تنها احتمال ابتلا به آرتروز مچ پا را افزایش می‌دهد.

عوامل خطرساز در ایجاد بیماری آرتروز مچ پا

وارد شدن استرس به مفصل و وارد شدن ضربه‌های کوچک

افرادی که فعالیت خاصی دارند که به مچ پا فشار وارد می‌شود، بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز مچ پا هستند. به‌طور مثال رقصندگان باله و فوتبالیست‌ها بیشتر مستعد این بیماری هستند.

افزایش سن

هرچه سن بالاتر می‌رود، شانس ابتلا به آرتروز نیز افزایش پیدا می‌کند. در واقع به دلیل اینکه، هرچه سن بیشتر می‌شود، در طول زمان غضروف نازک‌تر شده و انعطاف‌پذیری آن کمتر خواهد شد و این شرایط افراد را مستعد ابتلا به آرتروز می‌کند.

افزایش وزن و چاقی

مچ پا تا ۵ برابر بیشتر وزن بدن را متحمل می‌شود، در واقع اضافه وزن و چاقی از دیگر مواردی است که فرد را مستعد ساییدگی مفصل و درد آرتروز می‌کند.
علاوه بر این، ممکن است تغییراتی در راه رفتن و ایستادن افراد چاق بروز کند که تمامی این موارد آنها را مستعد آرتروز مچ پا می‌کند.

سابقه خانوادگی

احتمال ابتلای افرادی که والدینی با این بیماری دارند، بیشتر از سایرین است.

نحوه تشخیص آرتروز مچ پا چگونه است؟

زمانی که به متخصص ارتوپدی مراجعه می‌کنید، ابتدا معاینات فیزیکی را انجام داده و راه رفتن شما را مورد بررسی قرار می‌دهد.
جهت تشخیص دقیق، آزمایش‌هایی از جمله عکسبرداری با اشعه ایکس را در نظر می‌گیرد که این موارد می‌تواند شامل باریک شدن فضای مفصل بین استخوان‌های مچ پا، خار استخوانی و همچنین سایر تغییرات مانند شکستگی را نشان دهد.
علاوه بر این، پزشکان آزمایش خون را برای رد سایر انواع آرتریت تجویز می‌کند. سونوگرافی اسکلتی عضلانی نیز می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد، به ویژه جهت تشخیص آسیب تاندون و التهاب.

آرتروز مچ پا چه درمانی دارد؟

درمان‌هایی که برای این بیماری در نظر گرفته می‌شود، می‌تواند شامل درمان غیر دارویی، مصرف دارو و جراحی باشد.

درمان‌های غیر دارویی

توصیه‌های غیر دارویی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• حفظ وزن مطلوب برای کاهش فشار بر مچ پا
• کرم‌های موضعی با ترکیباتی که درد یا التهاب را کاهش می‌دهند مانند: کپسایسین، کانابیدیول و…
• فیزیوتراپی
• خودداری از فعالیت‌هایی که منجر به درد می‌شود.
• استفاده از کفش‌های مناسب، عصا یا بریس

دارو درمانی

درمان‌های دارویی شامل موارد زیر می‌شود:

• قرص‌ها
• کرم‌ها
• تزریقات

قرص‌ها

قرص‌ها شامل استامینوفن برای تسکین درد یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب است.

کرم‌ها

کرم یا ژل‌هایی که تجویز می‌شود می‌تواند هر یک از این موارد باشد:

• لیدوکائین، دارویی است که باعث کاهش حس برای کمک به تسکین درد می‌شود مانند دیکلوفناک؛
• سالیسیلات‌ها، داروهایی که درد را کاهش می‌دهد.

تزریقات

تزریق شامل گلوکوکورتیکوئیدها مانند بتامتازون است که می‌تواند درد را طی کوتاه مدت تسکین دهد و پزشک متخصص ارتوپدی در کرج سه یا چهار بار در سال ممکن است تزریق را برای شما انجام دهد.

درمان جراحی

هنگامی که دیگر راهکارهای درمانی منجر به کنترل درد نمی‌شود یا حرکت فرد را بهبود نمی‌بخشد، پزشکان ممکن است یکی از روش‌های جراحی را توصیه کند:

آرترودز یا خشک کردن مفصل

این عارضه منجر به این می‌شود که استخوان‌های مچ پا به یکدیگر متصل شوند.

جراحی آرتروسکوپی

این مورد شامل برداشتن خارهای استخوانی و غضروف سست شده است. به ندرت از این روش برای درمان آرتروز مچ پا استفاده می‌کنند.

جایگزینی کامل مچ پا

این روش شامل برداشتن استخوان و غضروف و همچنین جایگزین کردن آنها با قطعات پلاستیکی و فلزی است.
بهبودی کامل پس از جراحی ممکن است ۴ تا ۹ ماه طول بکشد؛ اما، بیشتر افراد می‌توانند فعالیت‌های عادی خود را پس از ۳ تا ۴ ماه آغاز کنند.