علت درد ساق پا
درد ساق پا از مشکلات شایعی است که مانند سوزش یا گرفتگی احساس می‌شود. دلایل مختلفی می‌تواند در ایجاد در ایجاد این عارضه نقش داشته باشد.
از مشکلات عضلانی و استخوانی گرفته تا مشکلات مرتبط به عروق خونی و عصبی می‌تواند در ایجاد درد ساق پا نقش داشته باشد. در ادامه توضیحات بیشتری در خصوص دلایل احتمالی و درمان آنها خواهیم داد.
گرفتگی عضلات
گرفتگی عضلات به دنبال انجام یک حرکت غیرارادی عضلانی ایجاد می‌شود. معمولا ساق پا به‌طور مکرر دچار گرفتگی می‌شود.
گرفتگی عضلانی می‌تواند به‌صورت خفیف، مانند انقباضی کوچک احساس شود یا بسیار شدید باشد.
گرفتگی عضلات در ساق پا می‌تواند از چند ثانیه تا چند دقیقه ادامه داشته باشد و دلایل زیادی در ایجاد آن نقش دارد.
در صورتی که تحریک عصبی منجر به تحریک عضله شود، در نهایت منجر به گرفتگی خواهد شد. عواملی از جمله موارد زیر می‌تواند خطر ابتلا به گرفتگی عضلات را افزایش دهد:
- کم آبی بدن
- تغییراتی در الکترولیت‌ها به‌خصوص کلسیم، پتاسیم، منیزیم یا سدیم
- تمرین ورزشی در گرمای شدید
- سفتی و خستگی عضلانی
چنین بیماری‌هایی در گرفتگی ساق پا موثرند:
- دیابت
- تیروئید یا بیماری کبد
- اختلالات عصبی یا عروق خونی
- فیبرومیالژیا
بارداری نیز احتمال گرفتگی و درد ساق پا را افزایش می‌دهد.
تشخیص
برای تشخیص علت چنین مشکلی ابتدا معاینه فیزیکی انجام می‌گیرد. از آنجایی که احتمال داده می‌شود بیماری زمینه‌ای در ایجاد گرفتگی عضلات نقش داشته باشد، پزشک ممکن است انجام تصویربرداری و آزمایش خون را توصیه کند.
درمان
درمان درد ساق پا ناشی از گرفتگی عضلات چنین مواردی است:
- تمرینات کششی و ماساژ ملایم
- هیدراته کردن بدن
- قرار دادن کمپرس گرم در ناحیه آسیب‌دیده
گاهی اوقات پزشک به شما توصیه می‌کند که منیزیم یا کلسیم خوراکی مصرف کنید. در صورتی که بیماری زمینه‌ای در ایجاد این عارضه نقش داشته باشد، درمان بیماری زمینه نیز از سوی پزشک در نظر گرفته خواهد شد.
کشیدگی عضلات
کشش عضلات از علل شایع درد ساق پاست. کشیدگی منجر به پارگی عضلات می‌شود، عضله گاستروکنمیوس ساق پا قسمت رایج برای کشیدگی و پارگی است.
کشیدگی عضلانی معمولا منجر به درد خفیف ساق پا می‌شود. علاوه بر درد بیمار ممکن است تورم و کبودی در ناحیه ساق پا نیز داشته باشد.
کشیدگی عضلانی می‌تواند به دلیل ضربه ناگهانی مانند زمین خوردن یا وارد شدن ضربه به عضله رخ دهد.
همچنین تغییر مسیر ناگهانی حین تمریناتی مانند بازی تنیس یا بسکتبال باعث کشیدگی عضلات ساق پا می‌شود.
به‌طور کلی فشار آوردن به عضله، مثل دویدن روزانه می‌تواند منجر به آسیب‌دیدگی شود.
تشخیص
زمانی که به دکتر ارتوپد کرج مراجعه می‌کنید، معاینات فیزیکی را انجام می‌دهد و در خصوص علائم شما سوال خواهد کرد.
ممکن است برای رد سایر موارد احتمالی مانند شکستگی، عکس‌برداری با اشعه ایکس را به شما توصیه کنند، به‌خصوص اگر درد ساق پا بسیار شدید باشد.
درمان
مواردی که از سوی پزشک توصیه می‌شود:
- به عضلات استراحت دهید.
- چند بار طی روز یخ روی ناحیه دردناک بگذارید.
- عضله را با یک باند بپیچید.
- برای کاهش تورم ساق پا را باید بالاتر از قلب نگه دارید.
علاوه بر این پزشک ممکن است داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی را نیز برای شما توصیه کند که به کنترل درد ساق پا و التهاب کمک خواهد کرد.
علاوه بر این فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند که به فعالیت‌های خود بازگردید.
تاندونیت
منظور از تاندونیت التهاب اطراف تاندون است که ساختاری محکم و طناب‌مانندی دارد و ماهیچه‌ها را به استخوان متصل می‌کند.
تاندونیت به دنبال فعالیت ورزشی بیش از حد رخ می‌دهد؛ با این حال ممکن است هر فردی را تحت تأثیر قرار دهد. انواع رایج تاندونیت که منجر به درد ساق پا می‌شود به شرح زیر است:
- تاندونیت آشیل
- تاندونیت خلفی تیبیا
این بیماری منجر به دردی می‌شود که با حرکت تاندون آسیب‌دیده افزایش می‌یابد. سایر علائم به شرح زیر است:
- احساس سفتی هنگام صبح
- ضخیم شدن تاندون
- ایجاد درد ناگهانی
- تورم که با
فعالیت بدتر می‌شود.
عواملی مانند افتادن یا افزایش ناگهانی دفعات فعالیت بدنی باعث پارگی‌های ریز در رشته‌های تشکیل دهنده تاندون می‌شود. این پارگی‌های ریز باعث تورم و تحریک خواهد شد.
سایر عواملی که احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش می‌دهد به شرح زیر است:
- ناهنجاری در ساختار پا مانند صافی کف پا یا گودی زیاد در کف پا
- عضلات سفت ساق پا
- پوشیدن کفش نامناسب
- انجام تمرینات ورزشی در هوای سرد
تشخیص
معمولا این عارضه با گزارش علائم از سوی بیمار و معاینه فیزیکی تشخیص داده می‌شود. پزشک ممکن است علاوه بر این موارد، تصویربرداری مانند MRI برای تأیید تشخیص از بیماری درخواست کند.
درمان
از راهکارهای خانگی که پزشک به بیمار توصیه می‌کند شامل استراحت دادن به پا، قرار دادن یخ روی قسمت آسیب‌دیده، بانداژ کردن پا و قرار دادن پا در ارتفاع است.
معمولا مواردی از جمله داروهای ضد التهابی و فیزیوتراپی نیز می‌تواند بسیار کارساز باشند. ارتزها نیز که در داخل کفش قرار داده می‌شوند به حفظ وضعیت پا برای بهبودی و کاهش خطر آسیب کمک خواهد کرد.
شین اسپلینت
این بیماری به عنوان سندرم استرس تیبیا نیز شناخته می‌شود و منجر به التهاب چنین قسمت‌هایی خواهد شد:
- ماهیچه‌ها
- تاندون‌ها
- سایر بافت‌های اطراف استخوان ساق پا
شین اسپلینت از عارضه رایج ناشی از تمرینات ورزشی است. معمولا دوندگان و ورزش‌های دو سرعت بیشتر تحت تاثیر چنین بیماری و در ساق پا قرار می‌گیرند.
پوشیدن کفش‌های نامناسب احتمال ایجاد آن را افزایش می‌دهد.
تشخیص
معمولا پزشک با توجه به علائم بیمار و معاینه فیزیکی قادر به تشخیص این بیماری خواهد بود. همچنین در صورت نیاز آزمایش‌های تصویربرداری برای رد سایر شرایط مانند موارد زیر ممکن است نیاز باشد:
- تاندونیت
- شکستگی استرسی استخوان درشت نی
- سندرم کمپارتمان مزمن
درمان
خوشبختانه این بیماری مراحل ساده‌ای را برای درمان دارد:
- خودداری از فعالیتی که منجر به شین اسپلینت می‌شود.
- چندین بار در روز به مدت ۲۰ دقیقه در ناحیه آسیب‌دیده یخ بگذارید.
- با استفاده از بانداژ، ناحیه آسیب‌دیده را ببندید.
- حرکات کششی را در ناحیه ساق پا انجام دهید تا به جلوگیری از التهاب و درد کمک کند.
- در نهایت ممکن است داروهای NASID را نیز برای کاهش درد و التهاب توصیه شود.
