علت و درمان ورم پا
ممکن است فردی به دلایل مختلف دچار ورم پا شود. برخی از دلایل مانند آسیب جزئی راهکارهای درمانی ساده‌ای دارد. با این حال ممکن است برخی از بیماری‌های زمینه‌ای در ایجاد تورم پا نقش داشته باشد.
اگر پاهای شما متورم باقی بمانند و علائم دیگری را هم تجربه کنید، می‌تواند نشانه یک بیماری زمینه‌ای باشد که قطعا نیاز به درمان فوری دارد.
در ادامه در خصوص دلایل احتمالی و راهکارهای درمانی برای شما توضیح خواهیم داد.
ادم
ادم، اصطلاح پزشکی برای تورم است، این حالت زمانی رخ می‌دهد که مایع در بافت‌های بدن تجمع پیدا کند و معمولا پاها را درگیر می‌کند.
اما می‌تواند در سایر قسمت‌های بدن مانند صورت یا شکم نیز رخ دهد. از سایر علائم ادم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- براق و کشیده شدن پوست در ناحیه آسیب‌دیده
- هنگام فشار دادن پوست به‌صورت فرورفته باقی می‌ماند.
- کاهش تحرک
- سرفه یا مشکل در تنفس، در صورتی که روی ریه‌ها تاثیر بگذارد.
آسیب وارد شدن به پا
ضربه به پا و مچ پا باعث ایجاد تورم در این ناحیه از بدن می‌شود. به‌طور مثال آسیب‌هایی مانند رگ به رگ شدن مچ پا، زمانی رخ می‌دهد که رباط‌ها بیش از حد کشیده شوند، که در نهایت باعث تورم پا خواهد شد.
بیشتر بخوانید: پیچ خوردگی مچ پا
بارداری و ورم پا
ورم پا و مچ پا یکی از علائم رایج در اواخر بارداری است که در بسیاری از خانم‌ها مشاهده می‌شود. چنین تورمی به دلیل احتباس مایعات و افزایش فشار روی وریدهاست.
پره اکلامپسی
اگر تورم طی بارداری ناگهانی و شدید باشد، از علائم پره اکلامپسی است. چنین وضعیتی می‌تواند طی بارداری یا بلافاصله پس از زایمان رخ دهد.
از علائم این بیماری می‌توان به پروتئین در ادرار، احتباس بیش از حد مایعات و فشار خون بالا اشاره کرد.
این وضعیت معمولا در نیمه دوم بارداری رخ می‌دهد و در نهایت می‌تواند به اکلامپسی تبدیل شود، چنین وضعیتی اورژانسی است.
از علائم پره اکلامپسی می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- تورم شدید
- سردرد
- سرگیجه
- تهوع و استفراغ
- تغییر بینایی
- کمتر شدن دفعات ادرار
عوامل مرتبط با سبک زندگی
برخی از عوامل مربوط با سبک زندگی نیز می‌تواند منجر به ورم پا شود، این عوامل به شرح زیر است:
- سبک زندگی بی‌تحرک
- داشتن اضافه وزن
- پوشیدن کفش‌های نامناسب
عارضه جانبی دارو
مصرف برخی از داروها می‌تواند باعث تورم پا یا احتباس آب شود. داروهایی که ممکن است باعث ورم پا شوند، به شرح زیر است:
- هورمون‌هایی مانند استروژن و تستوسترون
- مسدود کننده‌های کانال کلسیم که فشار خون را کنترل می‌کنند.
- استروئیدها مانند آندروژنیک، آنابولیک و کورتیکو استروئیدها
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای ضد انعقادی غیر استروئیدی
- دارویی جهت کنترل دیابت
اگر فکر می‌کنید دارویی که پزشک برای شما تجویز کرده است، منجر به ورم پا می‌شود، باید در این باره با او صحبت کنید. ممکن است بتواند دوز دارو را تغییر دهد یا دارو دیگری را برای شما تجویز کند.
الکل
الکل باعث حفظ آب اضافی در بدن می‌شود که در نهایت تورم پاها را به دنبال دارد. اگر تورم بیش از ۲ روز ادامه داشته باشد، باید با پزشک در میان بگذارید.
تورم مکرر پاها پس از نوشیدن الکل ممکن است نشانه یک مشکل جدی در قلب، کبد یا کلیه باشد.
آب و هوای گرم
در هوای گرم پاها ممکن است متورم شوند؛ چراکه در این حالت رگ‌ها برای خنک کردن بدن، منبسط می‌شوند.
چنین فرایندی باعث نشت مایع به بافت اطراف می‌شود. همچنین مایع در مچ پا و به‌طور کلی پا جمع می‌شود.
عفونت
ممکن است ورم پا به دلیل عفونت باشد. افراد مبتلا به دیابت، در معرض افزایش خطر ابتلا به عفونت در پاهایشان هستند.
بنابراین، باید مراقب هرگونه تغییر در این قسمت از بدن مانند ایجاد تاول و زخم باشند.
نارسایی وریدی
نارسایی زمانی رخ می‌دهد که خون فرد به درستی در بدن جریان نداشته باشد. چنین حالتی به دلیل دریچه‌های آسیب‌دیده‌ای است که باعث نشت خون به داخل عروق و احتباس مایعات در ساق پاها به ویژه در اطراف پاها و مچ پا می‌شود.
از علائم نارسایی وریدی می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- درد پاها
- تغییرات پوستی مانند پوسته پوسته شدن
- ایجاد رگ‌های واریسی جدید
- زخم پوستی
- عفونت
لخته شدن خون
لخته شدن خون زمانی رخ می‌دهد که خون به درستی در بدن جریان نداشته باشد و در نهایت باعث چسبیدن پلاکت‌ها به یکدیگر می‌شوند.
اگر لخته خون در سیاهرگ پا ایجاد شود، ممکن است از برگشت خون به قلب جلوگیری کند، چنین شرایطی باعث ورم پا می‌شود.
ترومبوز ورید عمقی (DVT) زمانی رخ می‌دهد که لخته خون در عمق پاها تشکیل شود. از علائم این عارضه می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- تورم در یک پا
- درد یا ناراحتی در ساق پا
- تب با درجه پایین
- تغییر رنگ در ساق پا
لنف ادم
سیستم لنفاوی به بدن جهت رفع موادی مانند باکتری‌ها و سموم کمک می‌کند. لنف ادم زمانی رخ می‌دهد که مایع لنفاوی در بافت‌ها به دلیل مشکلات عروق لنفاوی جمع شود.
اگر رگ‌های لنفاوی آسیب‌دیده باشند، مایع لنفاوی می‌تواند تجمع پیدا کند و منجر به عفونت، کندی در روند بهبودی زخم و حتی تغییر شکل شود.
افرادی که تحت درمان به روش پرتودرمانی یا برداشتن غدد لنفاوی قرار می‌گیرند، بیشتر در معرض ابتلا به لنف ادم هستند. علاوه بر تورم پاها، از دیگر علائم لنف ادم به شرح زیر است:
- عفونت‌های مکرر
- اختلال در حرکت
- درد
- احساس سفتی یا سنگینی
- ضخیم شدن پوست
بیماری قلبی
ورم پا می‌تواند نشانه‌ای از بیماری قلبی یا نارسایی قلبی باشد. در صورتی که قلب دچار آسیب شده باشد، نمی‌تواند خون را به درستی به قلب پمپاژ کند.
نارسایی قلبی می‌تواند باعث شود بدن نمک و آب را حفظ کند و در نتیجه باعث ایجاد تورم پاها شود. از علائم این عارضه علاوه بر ورم پاها می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- تنگی نفس به ویژه هنگام ورزش یا دراز کشیدن
- افزایش ضربان قلب
- ضعف
- خستگی
- سرفه یا خس خس سینه
- خلط سفید یا صورتی با رنگ خون
- تورم شکم
- افزایش سریع وزن ناشی از احتباس مایعات
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع و استفراغ
- مشکل در تمرکز و سردرگمی
بیماری کلیوی
افرادی که دچار مشکل در کلیه‌های خود هستند، ممکن است قادر به خارج کردن مایعات در بدن خود نباشند. گاهی بیماری کلیوی هیچ علائمی ندارد تا زمانی که شدید شود و کلیه‌ها شروع به نارسایی کنند.
از علائم نارسایی کلیه می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- کمتر شدن ادرار
- تنگی نفس
- خواب آلودگی یا خستگی
- درد یا فشار در قفسه سینه
- تشنج
- حالت تهوع
- گیجی
- کما
بیماری کبد
بیماری کبد باعث جلوگیری از تولید آلبومین می‌شود. آلبومین پروتئینی است که به جلوگیری از نشت خون از رگ‌های خونی کمک می‌کند.
آلبومین به این معنی است که خون ممکن است نشت کند و باعث تجمع مایع در پاها شود که در نهایت تورم پا را به همراه دارد.
از علائم بیماری کبد می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- یرقان که به دنبال آن پوست و چشم زرد می‌شود.
- ادرار تیره
- به راحتی کبود شدن
- از دست دادن اشتها
- خارش پوست
- کمبود انرژی
- حالت تهوع یا استفراغ
- حساس و متورم شدن شکم
- تغییر رنگ مدفوع
