سندرم پای داغ یا سندرم گریرسون-گوپالان
گرما و درد ناشی از سندرم پای داغ ممکن است هنگام شب شدیدتر شود که گاهی نه تنها کف پاها را درگیر می‌کند، بلکه قسمت بالای پا، مچ پا و حتی ساق پا را نیز درگیر خواهد کرد.
منظور از سندرم کف پای داغ چیست؟
این سندرم که به عنوان سندرم «گریرسون-گوپالان» نیز شناخته می‌شود، مجموعه‌ای از علائم است که در این حالت پاها داغ و دردناک می‌شوند.
احساس سوزش ممکن است هنگام شب شدیدتر شود و در طول روز کمی احساس بهتری داشته باشید.
علائم ناشی از این عارضه ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد. گرما و درد گاهی تنها به کف پا محدود می‌شود؛ اما، در برخی ممکن است حتی تا ساق را تحت تاثیر قرار دهد.
علت سندرم پای داغ چیست
علائم سندرم پای داغ می‌تواند به دلیل بیماری‌ها و شرایط مختلف ایجاد شود که این موارد به شرح زیر است:
آسیب یا گیر افتادگی عصب
دلایل احتمالی زیادی برای وارد شدن آسیب به عصب وجود دارد. گاهی ممکن است این شرایط به دلایل زیر ایجاد شده باشد:
- بیماری‌های مختلف
- شکستگی یا تغییرات آهسته ستون فقرات
- وارد شدن آسیب به کمر
- جراحی
- استفاده از داروهای شیمی درمانی یا سایر داروها
- قرار گرفتن در معرض سموم
نوروپاتی محیطی
نوروپاتی محیطی یکی از شایع‌ترین علل سندرم پای داغ است. این حالت زمانی رخ می‌دهد که اعصاب حسی- محیطی که نخاع را به اندام‌ها متصل می‌کند، آسیب ببیند.
افرادی که طی مدت طولانی دیابت داشته‌اند یا سطح گلوکز خون ضعیفی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به نوروپاتی محیطی قرار می‌گیرند. عوامل محیطی دیگری مانند موارد زیر نیز تاثیرگذار هستند:
- شیمی درمانی
- بیماری‌های ارثی
- اختلالات خود ایمنی
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی
- عفونت‌ها
- نارسایی کلیه
- اعتیاد به الکل
- عدم تعادل در تغذیه
سندرم تونل تارسال
تونل تارسال فضای باریکی در داخل مچ پا، در نزدیکی استخوان‌های مچ پا است. فشرده شدن عصب تیبیال در داخل تونل تارسال منجر به احساس سوزش، سوزن سوزن شدن یا درد در قسمت‌هایی از پا می‌شود. قوزک داخلی و ساق پاها ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند.
نوروم مورتون
بافت عصبی ممکن است بین استخوان‌های پایه انگشتان پا ضخیم و منجر به درد شود. استفاده از کفش‌های تنگ منجر به چنین آسیبی می‌شود.
با این حال امکان ایجاد این عارضه به دلیل آسیب‌های ورزشی، استرس، وضعیت یا حرکت غیر عادی پا باشد. برای درمان آسیب های ورزشی باید به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید و این دردها را به حال خود رها نکنید.
سندرم درد منطقه ای پیچیده
این اختلال عصبی نادر و در حین حال دردناک می‌تواند پس از جراحت یا عمل جراحی رخ دهد.
اختلال شارکو ماری توث
این اختلال عصبی ارثی ممکن است منجر به آسیب عصبی محیطی پاها شود، این آسیب به مرور زمان بدتر می‌شود. اختلال شارکو ماری توث عضلات و اعصاب اندام‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
اختلالات غدد درون ریز:
دیابت
دیابت نوع ۱ و ۲ ممکن است بر اعصاب محیطی بدن به ویژه اعصاب حسی پاها تاثیر بگذارد. سطح بالای گلوکز و دیابت کنترل نشده می‌تواند منجر به آسیب اعصاب محیطی طی طولانی مدت شود.
کم کاری تیروئید
غده تیروئید کم کار ممکن است منجر به احساس سوزش در پاها، افزایش وزن، خشکی پوست و خستگی شود.
عفونت‌ها:
پای ورزشکار
این عفونت قارچی توسط قارچ‌های کپک به نام درماتوفیت ایجاد می‌شود که در نواحی مرطوب و گرم پوست رشد می‌کند.
به‌طور مثل کفش‌ها و جوراب‌های مرطوب و به‌طور کلی محیط‌های مرطوب منجر به افزایش رشد و گسترش قارچ‌ها می‌شود. علائم این بیماری می‌تواند شامل خارش و سوزش بین انگشتان پا و کف پا باشد.
دیگر دلایل به شرح زیر است:
اریتروملالژیا
این اختلال نادر می‌تواند منجر به درد شدید، افزایش دمای پوست و ایجاد قرمزی در انگشتان پا و کف پا شود.
گاهی اوقات ممکن است دست‌ها نیز تحت تاثیر این بیماری قرار گیرند، علت دقیق این بیماری مشخص نیست. در ناحیه آسیب دیده ممکن است تورم و گرما را نیز احساس کنید.
استرس ناشی از ورزش یا آسیب جسمی
این نوع استرس هم می‌تواند باعث بروز درد شدید و سندرم پای داغ شود.
آلرژی
موادی که برای تولید یا کفش استفاده می‌شود ممکن است منجر به تحریک علائم شود.
درماتیت تماسی
رنگ‌ها یا مواد شیمیایی که برای چرم مورد استفاده قرار می‌گیرد، منجر به تحریک پوست می‌شود.
از علل دیگری این بیماری می‌توان به مواردی مانند سندرم گیتلمن، لیشمانیوز، مولتیپل اسکلروز، علل ارثی و … اشاره کرد.
از علائم شایع این بیماری چیست؟
از شایع‌ترین علائم این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس گرما یا سوزش که هنگام شب بدتر می‌شود.
- درد خفیف تا شدید در پا
- احساس سنگینی در پاها
- قرمزی یا گرمی بیش از حد پوست
- سوزن سوزن شدن در پا
سندرم پای داغ چگونه تشخیص داده می‌شود؟
هیچ آزمایش مشخصی برای اندازه‌گیری درد یا سوزش پا وجود ندارد. پزشک سعی می‌کند با توجه به علائم، این بیماری را تشخیص دهد.
معاینه فیزیکی
پزشک در خصوص سابقه پزشکی از جمله هرگونه علائم فیزیکی و داروهایی که مصرف می‌کنید، سوالاتی را از شما خواهد پرسید.
آزمایش خون
ممکن است آزمایش‌هایی برای اندازه‌گیری سطح گلوکز خون یا غربالگری برای کمبودهای تغذیه یا اختلالات غدد درون ریز تجویز شود که تشخیص با شمارش خون انجام می‌گیرد.
تست‌های عملکردی عصب
- در صورت مشکوک شدن به آسیب عصبی ممکن است آزمایشات الکترودیاگنوستیک تجویز شود.
- الکترومیوگرافی
- تست سرعت هدایت عصبی
این بیماری چگونه درمان می‌شود؟
نکات خود مراقبتی شامل موارد زیر است:
- پاهای خود را حداقل ۱۵ دقیقه در آب خنک بگذارید، چنین شرایطی منجر به تسکین موقتی می‌شود، توصیه می‌شود که از آب خیلی سرد استفاده نکنید.
- از قرار دادن پا در معرض گرما و حرارت خودداری کنید.
- پاهای خود را بالا بگیرید.
- از داروهای مسکن بدون نسخه مصرف کنید. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن به‌طور موقت درد را کاهش می‌دهد.
- از کرم یا پمادهای موضعی استفاده کنید.
- استفاده از داروهای تجویز شده
- فیزیوتراپی و ورزش
- تغییر در رژیم غذایی
- استفاده از پد در کفش
- عمل جراحی
داروهای تجویزی شامل موارد زیر است:
- انسولین یا داروهای خوراکی
- مکمل‌های غذایی
- داروهای ضد درد
- داروی ضد افسردگی
- داروهای ضد تشنج
- داروهای ضد قارچ
زمانی که باید به پزشک مراجعه کنید
اگر احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن با گذشت زمان بدتر شد و با درمان‌های خانگی بهبود پیدا نکرد، بهتر است به متخصص ارتوپدی در کرج مراجعه کنید.
سوزش پا می‌تواند علائم مشکل جدی‌تر مانند دیابت، آسیب اعصاب محیطی یا سو تغذیه باشد. دیابت تشخیص داده نشده و درمان نشده آسیب‌های جبران‌ناپذیری به اعصاب محیطی وارد می‌کند.
