آیا علت ایجاد نکروز آواسکولار را می‌دانید؟
نکروز آواسکولار مرگ بافت استخوانی است که به‌دلیل کمبود خونرسانی ایجاد می‌شود. در صورت پیشرفت ممکن است منجر به شکستگی‌های جزئی و در نهایت از بین رفتن استخوان شود.
شکستگی استخوان یا دررفتگی مفاصل می‌تواند جریان خون را در بخشی از استخوان قطع کند. نکروز آواسکولار ممکن است به‌دلیل استفاده طولانی مدت از داروهای استروئید با دوز بالا و مصرف بیش از حد الکل ایجاد شود. احتمال اینکه این عارضه در هر فردی ایجاد شود وجود دارد؛ اما در بیماران بین ۳۰ تا ۵۰ سال بیشتر مشاهده می‌شود.
نکروز چه علائمی دارد؟
بسیاری از افراد در ابتدای ایجاد این بیماری هیچ علائمی ندارند. با بدتر شدن شرایط ممکن است تنها زمانی که کمی فشار به مفصل وارد می‌کنید، احساس آسیب‌دیدگی داشته باشید. در نهایت به قدری بیماری پیشرفت می‌کند که حتی در حالت خوابیده احساس درد دارید.
درد ناشی از آن می‌تواند به‌‌صورت خفیف تا شدید باشد و معمولا به تدریج ایجاد می‌شود و می‌تواند قسمت‌هایی از بدن مانند لگن، شانه، زانو و دست و پا را درگیر کند.
افراد مبتلا ممکن است نکروز را در هر دو طرف از بدن خود مانند هر دو طرف لگن یا هر دو زانو احساس کنند.
اگر به‌طور مداوم درد مفصل دارید و اینگونه تصور می‌کنید که دچار شکستگی استخوان یا مفصل شده‌اید، باید فورا به دنبال مراقبت‌های پزشکی برای درمان باشید.
علت ایجاد نکروز آواسکولار چیست؟
نکروز زمانی ایجاد می‌شود که جریان خون در استخوان قطع شود یا کاهش پیدا کند. کاهش خونرسانی در استخوان می‌تواند ناشی از این موارد باشد:
ضربه مفصلی یا استخوانی
آسیب‌هایی مانند دررفتگی مفصل ممکن است به رگ‌های خونی آسیب وارد کند. همچنین درمان‌هایی که برای بیماری سرطان به کار برده می‌شود، مانند اشعه ایکس می‌تواند استخوان را ضعیف کرده و به رگ‌های خونی آسیب وارد کند.
رسوب چربی در رگ‌های خونی
چربی یا لیپیدها می‌توانند رگ‌های خونی را مسدود کنند و باعث کاهش جریان خون تغذیه‌کننده استخوان شوند.
بیماری‌های خاص
وجود برخی از شرایط خاص مانند کم‌خونی داسی شکل و بیماری گوچر می‌تواند منجر به کاهش جریان خون در استخوان شود. برای حدود ۲۵ درصد از افراد مبتلا به نکروز آواسکولار علت قطع شدن جریان خون مشخص نیست.
عواملی که می‌تواند خطر ابتلا به نکروز آواسکولار را افزایش دهد
همه افراد ممکن است به این بیماری مبتلا شوند؛ اما برخی از شرایط احتمال ایجاد چنین مشکلی را چندین برابر می‌کند، این موارد به شرح زیر است:
ضربه
آسیب‌هایی مانند دررفتگی مفصل ران یا شکستگی می‌تواند به عروق خونی آسیب وارد کند و جریان خون را در استخوان‌ها کاهش دهد.
استفاده از استروئید
دریافت کورتیکو استروئیدها با دوز بالا مانند پردنیزون علت شایع نکروز عروقی است. دلیل ایجاد چنین مشکلی هنوز مشخص نیست؛ اما فرضیه‌هایی که در این خصوص وجود دارد به این صورت است که دریافت این دارو سطح چربی را در خون شما افزایش می‌دهد و در نتیجه جریان خون کاهش خواهد یافت.
مصرف بیش از حد الکل
مصرف بیش از حد نوشیدنی الکلی می‌تواند منجر به رسوبات چربی در رگ‌های خونی شود.
استفاده از بیس فسفونات
استفاده طولانی مدت از این دارو جهت افزایش تراکم استخوان ممکن است منجر به پوکی استخوان شود. این عارضه نادر در افرادی که با دوزهای بالایی این دارو را برای درمان سرطان‌هایی اعم از میلوم متعدد و سرطان متاستاتیک پستان استفاده می‌کنند، رخ می‌دهد.
درمان‌های خاص پزشکی
برخی از درمان‌های بیماری سرطان مانند پرتودرمانی یا پیوند عضو مانند پیوند کلیه، ممکن است احتمال ایجاد این بیماری را افزایش دهد.
برخی از شرایط پزشکی می‌تواند احتمال ایجاد این بیماری را افزایش دهد:
- پانکراتیت
- دیابت
- بیماری گوچر
- اچ آی وی یا ایدز
- لوپوس اریتماتوی سیستمیک
- کم‌خونی داسی شکل
عوارض بیماری نکروز آواسکولار چیست؟
اگر این بیماری به موقع درمان نشود، می‌تواند با گذشت زمان بدتر و در نهایت منجر به از بین رفتن استخوان شود. بیماران فرم طبیعی استخوان خود را از دست می‌دهند و شدت گرفتن بیماری منجر به آرتروز شدید در بیماران خواهد شد.
چگونه می‌توان از نکروز آواسکولار جلوگیری کرد؟
جهت کاهش خطر ابتلا به نکروز آواسکولار چندین راهکار موثر وجود دارد:
- از مصرف الکل خودداری کنید.
- در خصوص مصرف استروئیدها دقت داشته باشید.
- میزان کلسترول را بدن خود کاهش دهید.
- اگر سیگاری هستید، مصرف سیگار را محدود کنید.
نکروز آواسکولار چگونه توسط پزشک تشخیص داده می‌شود؟
زمانی که بهترین متخصص ارتوپدی در کرج مراجعه می‌کنید، ابتدا معاینات فیزیکی را برای شما انجام می‌دهند سپس برای تشخیص نهایی از راهکارهای مختلفی بسته به شرایط بیمار در نظر می‌گیرد که این موارد به شرح زیر است:
تصویربرداری با اشعه ایکس
تغییرات استخوانی در این بیماری مشخص می‌شود. در مرحله اولیه بیماری ممکن است این نوع تصویربرداری شرایط را کاملا طبیعی نشان دهد.
ام آر آی و سی تی اسکن
ام آر آی تصاویری از تغییرات اولیه استخوان را نشان می‌دهد که ممکن است نشان‌دهنده نکروز آواسکولار باشد.
اسکن استخوان
مقدار کمی از ماده رادیواکتیو به داخل رگ تزریق می‌شود. این ماده مانند ردیاب عمل می‌کند و قسمت‌هایی از استخوان که دچار آسیب‌دیدگی شده را در صفحه تصویربرداری مشخص می‌کند.
نکروز واسکولار چه درمانی دارد؟
هدف از درمانی که برای بیماران در نظر گفته می‌شود جلوگیری از پیشرفت بیماری و تحلیل رفتن استخوان‌هاست. پزشک بسته به شدت بیماری درمان‌های مختلفی را برای بیماران در نظر می‌گیرد که همه موارد را برای شما ذکر خواهیم کرد:
دارودرمانی
- داروهای ضد انعقادی غیر استروئیدی؛ داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن به تسکین درد کمک می‌کند.
- داروهای پوکی استخوان؛ داروهایی مانند آلندرونات می‌تواند پیشرفت این بیماری را کندتر کند.
- داروی کاهش‌دهنده کلسترول؛ کاهش کلسترول و چربی خون از انسداد رگ‌هایی که منجر به نکروز می‌شود، جلوگیری خواهد کرد.
- داروی رقیق‌کننده خون؛ در صورتی که بیماری منجر به اختلالات مرتبط با لخته خون شود ممکن است داروهای رقیق‌کننده مانند وارفارین برای جلوگیری از لخته شدن تغذیه‌کننده استخوان تجویز شود.
استراحت کردن
کاهش وزن و کاهش فشار روی استخوان آسیب‌دیده می‌تواند منجر به جلوگیری از پیشرفت بیماری شود. گاهی ممکن است لازم باشد فعالیت بدنی خود را محدود کنید و از عصا استفاده کنید، در واقع می‌بایست برای مدتی، هیچ فشاری به مفصل خود وارد نکنید.
